Cụm từ “ba hồn bảy vía” tương đương với “tam hồn thất phách” (三魂七魄). Đây là một quan niệm của Đạo Giáo có ảnh hưởng đến văn hóa Việt Nam.
Đạo Giáo coi cơ thể con người là một mô hình thu nhỏ, một cảnh quan vật chất là nơi sinh sống của các linh hồn khác nhau. Đạo Giáo tin rằng linh hồn con người được tạo thành từ nhiều linh hồn khác nhau. Khía cạnh Dương của linh hồn được tạo thành từ ba hồn (魂) và khía cạnh Âm của linh hồn được tạo thành từ bảy phách hay bảy vía (魄).
Ba hồn
Ba hồn tạo thành tâm hồn thiêng liêng của một người. Dương hồn chi phối các bộ phận phi vật thể của một người. Đó là tinh thần, ý thức và trí tuệ của họ. Ba hồn cư trú trong gan. Họ có hình dạng của ba quý ông. Khi trở thành vô thức, hồn có thể rời khỏi cơ thể người. Sau khi chết, hồn có thể lên thiên đường hoặc cõi âm. Ba hồn là:
- U tinh (幽精): Phần linh hồn này quyết định sự hấp dẫn và xu hướng tình dục. Người Trung Quốc cổ đại tin rằng khi trái tim của một người tan vỡ và họ mất hứng thú với thế giới xung quanh, đó là do phần linh hồn này của họ đã bị thương. “U tinh” rời khỏi cơ thể thường xuyên, đến thăm những người, địa điểm hoặc những thứ mà nó bị thu hút. Nếu phần linh hồn này quá mạnh sẽ gây bất lợi cho các phương diện Dương khác của linh hồn, dẫn đến đờ đẫn và rối loạn.
- Thai quang (胎光): Phần linh hồn này là sinh lực trong cơ thể, là tia sáng của sự sống.
- Sảng linh (爽灵): Phần linh hồn này quyết định khả năng trí tuệ của một người. Phần linh hồn này được cho là sẽ rời khỏi cơ thể vào ban đêm, gây ra hiện tượng mơ. Nó thỉnh thoảng tan biến theo tuổi già.
Bảy vía
Bảy vía tạo thành linh hồn thể chất của một người. Đây là khía cạnh Âm của linh hồn. Bảy phách cai quản các bộ phận rắn của con người. Chúng là bản năng và khả năng sinh tồn tự nhiên của cơ thể. Chúng mang hình dạng của những con vật kỵ dị và quái vật. Chúng hoạt động vào ban đêm khi ý thức mờ đi. Phách gắn liền với cơ thể, và ở lại với xác chết sau khi chết, hòa tan với cơ thể. Bảy vía bao gồm:
- Xú phế (臭肺): Điều hòa nhịp thở. Ngáy và ngưng thở khi ngủ là dấu hiệu cho thấy phần phách này của bạn không được khỏe mạnh.
- Trừ uế (除秽): Phần vía này loại bỏ chất độc ra khỏi cơ thể qua nước tiểu và phân. Khi trẻ em làm ướt giường, hoặc khi người lớn thức dậy thường xuyên đi tiểu là do phần tâm hồn này còn yếu.
- Phi độc (飞毒): Phi độc điều chỉnh nhiệt độ cơ thể bằng cách phân tán các vùng quá nhiệt và quá lạnh trên cơ thể. Nếu phần phách này bị thương, người ta sẽ cảm thấy ớn lạnh hoặc đổ mồ hôi ban đêm.
- Thôn tặc (吞贼): Chống lại các mầm bệnh bên ngoài. Điều này tương tự như khái niệm hiện đại về chức năng miễn dịch.
- Tước âm (雀阴): Khả năng tình dục. Sức khỏe của phần vía này quyết định một người đàn ông hoặc phụ nữ cần bao lâu để phục hồi khả năng tình dục ngay sau khi sinh hoạt tình dục. Tổn thương linh hồn này dẫn đến rối loạn chức năng tình dục.
- Phục thỉ (伏矢): Phần vía này kiểm soát tiêu hóa trong khi bạn ngủ. Nếu bạn ăn trước khi ngủ và thức dậy đói, phục thỉ (mũi tên ẩn) của bạn có lợi cho sức khỏe. Nếu bạn thức dậy mà không có cảm giác thèm ăn hoặc hơi thở rất hôi, bạn có thể có vấn đề với phần tâm hồn này.
- Thi cẩu (尸狗): Nếu phần phách này hoạt động quá mức, con người bồn chồn và thức dậy quá dễ dàng. Nếu nó không đủ hoạt động, bạn sẽ ngủ như một con chó chết, mù quáng trước mọi nguy hiểm trong môi trường sống.
