Từ nhỏ, trẻ em Nhật Bản đã được bố mẹ dạy cách cư xử lịch sự, thân thiện và biết kiềm chế. Khi đến thăm đất nước này, bạn sẽ không gặp phải những đứa trẻ hò hét trong siêu thị hay gào khóc trong nhà hàng ăn uống (tất nhiên sẽ có ngoại lệ).
Vậy bí quyết nuôi dạy con của các bậc phụ huynh Nhật Bản là gì?
1. Mẹ và trẻ có mối quan hệ khăng khít
Ở Nhật, mối quan hệ giữa người mẹ và đứa con được xây dựng vô cùng chặt chẽ. Khi có con, mẹ sẽ ngủ cùng đứa trẻ, còn bố ngủ riêng. Trước đây, các bà mẹ Nhật Bản còn dùng địu để luôn giữ con bên mình. Với mẹ, con là một sự tồn tại hoàn hảo, họ chấp nhận mọi việc đứa con làm. Nguyên tắc chính cần phải nói đến là trẻ em được tự do làm những gì chúng thích cho đến 5 tuổi. Nhiều phụ huynh phương Tây cho rằng cách dạy này khiến con trẻ được nuông chiều thái quá nhưng không phải như vậy. Bố mẹ Nhật muốn con được thoải mái phát triển, chúng không bị giới hạn tư duy ở khía cạnh nào cả.
Trong tiếng Nhật, từ “Amae” (sự nũng nịu) được định nghĩa là “nguyện vọng muốn được dựa vào, được chở che”.. Không thể tìm thấy từ nào đồng nghĩa với nó trong tiếng Anh nhưng nó có nghĩa là nguyện vọng muốn được nương tựa vào người khác dựa trên tình yêu, sự nhẫn nại và khoan dung của họ. Nghĩa là con cái có thể yên tâm dựa vào tình yêu của bố mẹ, sau này khi chúng trưởng thành, bố mẹ cũng được yên tâm dựa vào con cái. “Amae” là nền tảng của mối quan hệ giữa mẹ và con ở Nhật Bản.
Một nghiên cứu được thực hiện bởi các nhà khoa học Mỹ và Nhật Bản đã chứng minh thái độ khuyến khích, tích cực của bố mẹ sẽ giảm các hành vi xấu của trẻ em, đồng thời cải thiện hành vi của những đứa trẻ bị rối loạn phát triển.
2. Hệ thống giáo dục nhân văn của Nhật Bản
Tất cả mọi người sống ở Nhật Bản được đối xử bình đẳng. Công chúa Nhật Bản, Ayako đi học bình thường và cùng biểu diễn trong đại hội thể thao với các bạn mà không có bất kỳ ưu ái nào. Từ trước 5 tuổi, bố mẹ đã dạy con không bao giờ được đánh giá thấp giá trị của chính mình nhưng lợi ích cá nhân không phải là điều quan trọng nhất. Mỗi người cần tìm mục đích (sống, làm việc, giải trí…) của riêng mình nhưng không được xem thường mọi người trong cộng đồng. Trẻ em được dạy là chúng bình đẳng với bố mẹ và những người khác.
- Giai đoạn đầu, bố mẹ chia sẻ tình yêu thương và sự quan tâm vô bờ bến tới con cái.
- Giai đoạn hai, tình yêu của bố mẹ vẫn như vậy nhưng họ dạy con cách sống theo quy tắc của xã hội và tìm ra mục đích của mình trong thế giới này. Nhờ mối quan hệ chặt chẽ được xây dựng từ lúc lọt lòng, đứa trẻ sẽ cố gắng làm mọi thứ đúng đắn để không làm mẹ phải buồn.
- Giai đoạn ba, đứa trẻ sẵn sàng trở thành một thành viên của xã hội.
3. Gia đình là một trong những điều quan trọng nhất
Người Nhật cho rằng không nên cho trẻ đi mẫu giáo cho đến khi chúng lên 3 tuổi, họ dành nhiều thời gian để ở bên con cái. Bố mẹ, đặc biệt là mẹ sẽ tự nuôi nấng con chứ không thường nhờ ông bà hay người người trông trẻ. Nhưng đứa trẻ vẫn có nhiều thời gian để chơi với ông bà và họ hàng của gia đình.
Mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình rất ấm áp và tràn ngập sự quan tâm. Họ sẽ luôn hỗ trợ và bảo vệ lẫn nhau.
4. Bố mẹ là hình mẫu cho con cái
Trong một thử nghiệm nhỏ yêu cầu xây dựng kim tự tháp, các bà mẹ Nhật Bản và châu Âu có cách xử lý hoàn toàn khác nhau. Mẹ Nhật Bản tự tay xây dựng kim tự tháp rồi yên cầu đứa con lặp lại như vậy. Một lần chưa xây được thì chúng sẽ đập đi xây lại nhiều lần cho đến khi hoàn thành kim tự tháp của mẹ. Còn mẹ châu u chỉ giải thích cách cách xây kim tự tháp rồi yêu cầu con tự làm thử. Như vậy, chúng ta có thể thấy các bà mẹ Nhật Bản tuân theo nguyên tắc “hãy làm theo cách mẹ làm” còn các bà mẹ châu u muốn con cái tự làm mọi thứ và không đưa ra ví dụ.
Các bà mẹ Nhật không bắt trẻ phải làm những việc mà chúng bị yêu cầu. Họ sẽ làm mẫu, chỉ dẫn cách làm chính xác cho con cái của mình.
5. Chú ý đến cảm xúc
Để sống hòa đồng với xã hội, bố mẹ cần dạy con cách “nhìn thấy” và tôn trọng cảm xúc, sở thích của người khác. Các bà mẹ Nhật rất tôn trọng cảm xúc của con cái: họ không thúc ép chúng, không làm chúng phải thấy xấu hổ và cũng không để ai làm chúng bị xấu hổ. Họ dạy con cách hiểu cảm xúc của người khác, thậm chí cả với đồ vật vô tri vô giác. Ví dụ: nếu đứa trẻ đang phá vỡ chiếc ô tô đồ chơi của chúng, mẹ Nhật sẽ nói: “Tội nghiệp chiếc xe, nó sắp khóc rồi đấy”. Nhưng bà mẹ châu u có thể chỉ quở trách con mình: “Dừng lại đi. Làm thế thật tệ”.
Người Nhật không tự cho rằng phương pháp dạy con của họ là tốt nhất thế giới. Thực tế là ngày nay có rất nhiều phương pháp dạy con của phương Tây đang gây ảnh hưởng đến cách dạy con truyền thống của người Nhật. Tuy vậy, trao tình yêu thương và quan tâm dạt dào tới con nhỏ là điều bố mẹ Nhật không bao giờ thay đổi.
Theo Bright Side
Minh Minh
