Nếu bạn đã từng nhìn thấy cá chết trong ao, hồ hoặc trong bể, bạn chắc chắn sẽ thấy chúng ngửa bụng lên mặt nước. Bạn có bao giờ thắc mắc tại sao cá chết lại không nằm nghiêng, nằm úp mà lại ngửa bụng như vậy không?
Để biết được nguyên nhân tại sao cá chết lại ngửa bụng lên trên mặt nước chúng ta cần tìm hiểu cách mà loài cá duy trì sự nổi của chúng khi còn sống.
Cơ thể cá bao gồm có nước, protein, chất béo, xương, một lượng carbohydrates và axit nucleic. Cá thường chứa nhiều xương và protein, nhưng mỡ của chúng nhẹ hơn nước khiến cá có thể lơ lửng trong nước.
Để bơi sâu hơn hoặc tìm vùng nước nông cá phụ thuộc vào một cơ quan đặc biệt là bong bóng để điều chỉnh tỉ trọng.
Nước đi vào miệng của cá và đi qua mang cá, tại đây oxy được đưa vào máu. Ở cá, một ít oxy được tiết ra dưới dạng khí oxy gas được đưa vào bong bóng cá. Kích cỡ của bong bóng phụ thuộc vào áp suất lên thân cá. Khi cá nổi dần lên mặt nước, áp suất nước xung quanh giảm xuống và oxy trong bong bóng được đẩy quay trở lại mạch máu và mang. Ngược lại, khi cá chìm xuống, áp suất nước tăng lên, bong bóng được lấp đầy oxy. Cơ chế này cho phép cá thay đổi độ sâu đồng thời ngăn chặn bong bóng gas hình thành trong máu nếu áp suất thay đổi quá nhanh.
Tuy nhiên, do bong bóng cá gần như nằm hoàn toàn ở trọng tâm cơ thể, gần với dạ dày, nhưng vẫn hơi lệch về một bên khiến cho con cá dễ bị nghiêng. Đây là lý do tại sao cá phải ve vẩy phần vây lái ngay cả khi chúng không di chuyển hoặc đã thăng bằng trong nước.
Bong bóng cá.
Khi cá chết, oxy trong bong bóng vẫn còn, cùng với sự phân hủy của các mô sẽ tạo ra thêm khí gas nhưng chúng không có cách nào để thoát ra khiến bụng cá trương ra. Khi đó, cá chết như một kiểu bong bóng, nổi lên bề mặt nước. Vì xương sống và cơ ở phía lưng nặng hơn nên phần này sẽ chìm xuống dưới và bụng sẽ quay lên trên.
Nhưng không phải cứ cá chết là nổi. Có những trường hợp, con cá chết khi trong bong bóng của nó không có không khí thì con cá sẽ bị chìm xuống và phân hủy như bình thường ở dưới nước. Trong quá trình phân hủy một lượng khí gas được tạo ra bên trong con cá, và khi có đủ khí, xác con cá sẽ lại nổi lên bề mặt nước.
