Nước bọt là một chất đặc biệt có nhiều công dụng khác nhau, có vai trò quan trọng trong viêc duy trì tình trạng sức khỏe tốt cho cơ thể. Bên cạnh đó nước bọt cũng tiết lộ nhiều bí mật kinh ngạc về chủ nhân của chúng.
Trong nước bọt, 99% là nước, thành phần còn lại trong nước bọt là các vi khuẩn được tìm thấy trong ruột chúng ta, các chất cực mạnh có thể chống lại vi trùng và thúc đẩy nhanh quá trình lành vết thương.
Nước bọt cũng đang được sử dụng để phát hiện các bệnh nhiễm trùng như virus HPV. Bên cạnh đó, các nhà khoa học đang nghiên cứu phương pháp mới sử dụng nước bọt để giám sát những chứng bệnh như tiểu đường. Họ hy vọng, phương pháp mới này sẽ giảm được chi phí, dễ dàng thực hiện hơn so với xét nghiệm máu và nước tiểu.
Các nhà khoa học tại đại học California (Los Angeles, Mỹ) đã tìm ra phương pháp có thể phát hiện ung thư phổi ở giai đoạn đầu chỉ trong 10 phút bằng xét nghiệm nước bọt.
Bên cạnh việc đang được sử dụng để phát hiện nhanh các bệnh nguy hiểm, nước bọt còn ẩn chứa nhiều bí ẩn kinh ngạc mà hầu hết chúng ta đều không biết tới.
Nước bọt chứa testosterone
Nước bọt của chúng ta đều chứa các hoóc môn, bao gồm testosterone, cortisone, oestrogen and progesterone, và melatonin. Chúng có chức năng sinh lý học gì trong nước bọt hay không vẫn là câu hỏi chưa có câu trả lời đối với các nhà khoa học.
Trong thành phần của nước bọt còn có canxi, các hợp chất kháng khuẩn, các tế bào bong tróc từ thành miệng giúp bảo vệ miệng trước những bệnh nhiễm trùng gây khó chịu. Đó cũng là lý do tại sao có thể phân tích được ADN từ xét nghiệm nước bọt.
Mỗi người sản sinh ra 3 loại nước bọt khác nhau
- Một cặp ở má (tuyến mang tai): Nước bọt chứa đầy nước, có vai trò làm ẩm thức ăn khi chúng ta nhai.
- Một cặp ở hàm (tuyến hàm dưới): tuyến nước bọt hỗn hợp.
- Một cặp dưới lưỡi (tuyến dưới lưỡi): Nước bọt nhầy dính hơn nhiều và là “lớp bảo vệ” đặc biệt bao bên trong miệng khi chúng ta không ăn.
Tất cả chúng đều chuyển nước bọt qua các ống vào miệng.
Chắc bạn đã từng trải qua cảm giác “chảy nước miếng” khi gửi thấy mùi thơm của thức ăn, hay khi thấy người khác ăn đồ chua nhiều hơn khi chúng ta nhai. Điều này xảy ra là do khi đó, các cơ quan cảm thụ cơ học (các tế bào cảm giác ghi nhận âm thanh hoặc sự đụng chạm) ở thành miệng và trong nướu răng nhận ra áp lực của hành động nhai và truyền các tín hiệu về bộ não. Bộ não lại phát tín hiệu cho các tuyến nước bọt để sản sinh thêm nước bọt.
Bạn cảm thấy khát nước khi mới ngủ dậy là do nước bọt được tiết ra ít hơn vào ban đêm. Khi đó, chúng ta không ăn nên không có hành động nhai để kích thích tuyến nước bọt làm việc.
Răng sẽ mục nát nếu thiếu nước bọt
- Việc tiết nước bọt liên tục sẽ rửa trôi các vi khuẩn bám trên răng, hạn chế các mảng bám.
- Trong thành phần của nước bọt có chứa một chất giúp trung hòa tính axit giúp ngăn chặn tình trạng sâu răng, bảo vệ men răng.
- Canxi có trong nước bọt, có thể thẩm thấu được vào men rằng hỗ trợ làm cứng răng.
Khô miệng có thể là dấu hiệu bệnh
Trung bình một ngày, chúng ta sản sinh khoảng 1 – 2 lít nước bọt mỗi ngày, gần tương đương với lượng nước tiểu thải ra. Thiếu nước bọt có thể là một dấu hiệu cảnh báo về tình trạng sức khỏe của bạn. Có thể là hội chứng Sjogren, một rối loạn tự miễn, gây tổn hại từ từ đến các tuyến nước bọt và cuối cùng có thể làm ngưng quá trình tiết nước bọt gây bất tiện và khó chịu cho người bệnh.
Ngoài ra, những người vừa trải quá xạ trị hoặc hóa trị cũng có thể sản sinh ra lượng nước bọt ít hơn hoặc ngưng sản sinh nước bọt.
Nước bọt có thể dự báo cái chết
Kháng thể A (IgA) do các tế bào bạch cầu tiết ra để chống lại nhiễm trùng trong cơ thể. Theo một nghiên cứu đăng trên tạp chí khoa học PLOS One, các nhà khoa học đã phát hiện ra lượng kháng thể A (IgA) trong nước bọt của người giảm xuống khi cái chết đang tới gần.
“Chúng tôi vẫn cần phải xem có thể sử dụng nước bọt trong các cuộc kiểm tra sức khỏe như thế nào. Dù vẫn cần hiểu rõ hơn tỉ lệ kháng thể tiết ra tới mức nào nên được coi là đáng lo ngại, nhưng chúng tôi hiện có thể nói chắc chắn rằng, nó là một dấu hiệu sớm về nguy cơ tử vong“, tiến sĩ Anna Phillips, chuyên gia tâm lý học sức khỏe thuộc Đại học Birmingham (Anh), người đứng đầu nghiên cứu tiết lộ.
