Site icon Tạp chí Đáng Nhớ

‘Con hư tại mẹ, cháu hư tại bà’ là đúng hay sai ?

Lâu nay chúng ta vẫn thường hiểu sai câu của các cụ xưa “con hư tại mẹ, cháu hư tại bà” theo cách: việc giáo dục con cái là do người mẹ và phủ nhận vai trò giáo dục con cái của người bố. Thực ra đây là một cách hiểu sai lệch về ý nghĩa của câu này.

Thực tế quan niệm của người xưa không quy hoàn toàn trách nhiệm việc giáo dục con cái cho người phụ nữ. Bởi ngay như xã hội phong kiến điển hình nhất ngày xưa của Trung Quốc, nơi biết đến như là cái nôi của tư tưởng nam quyền trọng nam khinh nữ thì họ cũng không có quan niệm về việc quy trách nhiệm nuôi dạy con cái cho phụ nữ. Theo sách cổ của Trung Quốc, cụ thể trong “Tam Tự Kinh” có đoạn: “Dưỡng bất giáo, Phụ chi quá/ Giáo bất nghiêm, Sư chi đọa/ Tử bất học, Phi sở nghi/ Ấu bất học, Lão hà vi”. Đoạn tam tự kinh này dịch ra nghĩa tiếng Việt như sau: “Nuôi con mà không dạy, là lỗi của người cha/ Dạy trò mà không nghiêm, là do thầy bê trễ/ Con trẻ không học tập, là điều không nên/ Lúc còn nhỏ không học, khi già biết làm gì?”

Nêu ví dụ trên để thấy rằng, rõ ràng người xưa không xem việc dạy dỗ con cái là của phụ nữ. Vậy “con hư tại mẹ cháu hư tại bà” thực chất có ý nghĩa như thế nào? Chúng ta nên hiểu câu này như thế nào cho đúng?

Ảnh minh họa

Theo chuyên gia tâm lý Nguyễn Diệu Hoa, Tổng đài tư vấn tâm lý 1088, ý nghĩa của câu “con hư tại mẹ, cháu hư tại bà” ngẫm thật sâu thì thấy rất đúng. Đúng ở chỗ là câu thành ngữ đã đề cập đến một khía cạnh tâm lý ở phụ nữ, cụ thể hơn là đề cập đến nhược điểm trong vấn đề dạy dỗ con cái ở họ. Phụ nữ thường có một nhược điểm rất lớn là họ thường yêu một cách mù quáng, thiếu lý trí. Không chỉ trong tình yêu đôi lứa mà ngay trong mối quan hệ mẹ con, bà cháu; phụ nữ cũng thường thiếu sáng suốt hơn. Vì quá yêu mà họ thường cưng chiều con cháu của mình. Mà theo logic tâm lý trong việc dạy dỗ giáo dục con cái thì sự cưng chiều bao giờ cũng mang lại những điều tai hại cho đứa trẻ đó. Một đứa trẻ được nuông chiều thường là những đứa trẻ thiếu chí khí, lười biếng, ỉ lại, hay đòi hỏi, thích hưởng thụ và thường sống theo phương châm người khác phải theo ý mình. “Hư” là hư theo ý này.

Từ việc được nuông chiều và thiếu đi sự nghiêm khắc rèn dũa, những tính cách được kể trên như hạt giống có đất màu mỡ để phát triển. Lười biếng, ích kỷ là khởi nguồn của những kẻ sống vô trách nhiệm; thích hưởng thụ là khởi nguồn của những kẻ gian tham trộm cắp; hay đòi hỏi là khởi nguồn của những kẻ cực đoan; thiếu chí khí là khởi nguồn của những kẻ thất bại…

Câu “con hư tại mẹ, cháu hư tại bà” là có ý nghĩa nói về “yếu điểm” này trong vấn đề giáo dục con ở người nữ. Tất nhiên đây chỉ là điểm yếu, là nhược điểm thường thấy của mẹ, của bà. Câu này nói lên sự thật về một nét tính cách của người phụ nữ nhưng không có nghĩa là phủ nhận vai trò nuôi dạy con của người nữ, không hề có ý nói rằng phụ nữ thì không biết dạy con. Chúng ta cần phải phân định rạch ròi để hiểu đúng lời thâm sâu của các cụ.

Cũng chính bởi yếu điểm mang đặc tính tâm lý này ở người nữ nên trong gia đình, việc dạy dỗ con cái rất cần đến sự phối hợp của người đàn ông trong gia đình. Câu “con hư tại mẹ, cháu hư tại bà” vì thế không chỉ nói lên nhược điểm của người nữ trong việc giáo dục con cái mà còn gián tiếp nói lên rằng, vai trò của người đàn ông trong việc giáo dục, dạy dỗ con cái là vô cùng quan trọng.

Bởi khác với phụ nữ, trong tình yêu đàn ông thường lý trí và rõ ràng. Tình yêu đó là bao gồm cả việc yêu con. Nhờ yêu không mù quáng, yêu mà vẫn lý trí nên trong việc giáo dục và dạy dỗ con cái, họ yêu thế nào là có lợi, thế nào là có hại đối với đứa con của mình. Thực tế cũng cho thấy, rất ít đàn ông có kiểu nuông chiều con cái, nuông chiều những thói hư tật xấu của chúng. Đàn ông thường nghiêm khắc hơn trong vấn đề dạy con. Họ rất yêu con nhưng rất nghiêm khắc với đứa con của mình.

Con cái chính là sản phẩm của bố mẹ, ông bà. Một đứa con trưởng thành nên người đầu tiên là nhờ sự ảnh hưởng từ bố mẹ, ông bà, anh chị em trong gia đình. Sự ảnh hưởng này không chỉ là ảnh hưởng từ cách giáo dục gia đình mà còn bởi lối sống, bởi nhân cách của những thành viên trong gia đình đó. Về mặt tâm lý, đứa trẻ sẽ chịu ảnh hưởng lớn nhất từ người mà chúng yêu thương nhất, bất kể đó là cha hay mẹ, ông hay bà, anh hay chị.

Cửu Huyền Thất Tổ là gì? bao gồm những ai?

Cửu Huyền Thất Tổ (chữ Hán: 九玄七祖) là cụm từ thường xuất hiện trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Việt Nam, với ý nghĩa bao gồm các vị ông bà tổ...

Giờ hoàng đạo là gì? Cách chọn giờ hoàng đạo

Theo phong tục cổ truyền, khởi đầu một việc gì, ngoài việc chọn ngày lành tháng tốt còn phải chọn giờ tốt. Xuất hành, khởi công xây dựng, khai trương...

Nghĩa công nặng hơn tình riêng

Tình với nghĩa cùng là quý, không quyết hẳn được bên nào nặng hơn bên nào. Cho nên ta phải cân nhắc cho cẩn thận: tình nặng hơn nghĩa thì...

Khoan sức dân nghĩa là gì?

Cách nay 4 năm, bà Thứ trưởng Tài chánh có nói về “mức giảm trừ gia cảnh”:  - Mức giảm trừ như thế là khoan sức dân rồi. Một cô...

Nhà thờ Đức Bà – nhà thờ cổ nổi tiếng nhất Sài Gòn

Nhà thờ Đức Bà là một công trình tiêu biểu của Sài Gòn và là địa điểm mà bất cứ du khách nào cũng ghé thăm khi đặt chân đến...

Sài Gòn – Chợ Lớn 1968

Những hình ảnh đổ nát tang thương về Sài Gòn – Chợ Lớn trong sự kiện Tết Mậu Thân 1968 do sĩ quan Mỹ Jim Giarrusso ghi lại khiến người...

Tại sao những tiệm mì Tàu danh tiếng ở Sài Gòn luôn kèm theo chữ ‘Ký’

Nhiều người vẫn thắc mắc, “ký” trong “Hải Ký Mì Gia”, “Lương Ký Mì Gia”, “Bồi Ký Mì Gia”,… có nghĩa gì? Vì sao 10 quán ăn gốc Hoa bắt...

Chuyện hai tiếng Châu Thành

Châu Thành 州成 vốn là một danh ngữ chính phụ của tiếng Hán mà thành 成 là trung tâm, còn định ngữ là châu 州. Vậy châu thành là thành...

Tìm hiểu quá trình mở rộng lãnh thổ của người Việt xuống phía Nam

I. ĐẶT VẤN ĐỀ Cương giới lãnh thổ luôn là một vấn đề thiêng liêng của từng quốc gia, từng dân tộc. Việc phân định ranh giới giữa các quốc...

Ý nghĩa sâu xa của tứ đại Thần thú: Như ý cát tường

Tứ đại Thần thú là những động vật biểu tượng cho cát tường như ý, ví như: long (rồng), phượng (phượng hoàng), lân (kỳ lân), tì hưu,… Những thần thú...

Lòng thanh liêm của kẻ bán thịt dê

Xưa nay chỉ nghe nói đến quan thanh liêm chứ không nghe nói đến dân thanh liêm. Thật ra thanh liêm là thu liễm lòng tham lại để cho phẩm...

Kho báu còn lại của triều Nguyễn ở Monnaie De Paris

Ngày 05/07/1884, chỉ một tháng sau khi ký hoà ước Giáp Thân (còn gọi là hòa ước Patenôtre), quân đội Pháp vào được thành Huế và khám phá kho báu...

Exit mobile version