Site icon Tạp chí Đáng Nhớ

‘Con hư tại mẹ, cháu hư tại bà’ là đúng hay sai ?

Lâu nay chúng ta vẫn thường hiểu sai câu của các cụ xưa “con hư tại mẹ, cháu hư tại bà” theo cách: việc giáo dục con cái là do người mẹ và phủ nhận vai trò giáo dục con cái của người bố. Thực ra đây là một cách hiểu sai lệch về ý nghĩa của câu này.

Thực tế quan niệm của người xưa không quy hoàn toàn trách nhiệm việc giáo dục con cái cho người phụ nữ. Bởi ngay như xã hội phong kiến điển hình nhất ngày xưa của Trung Quốc, nơi biết đến như là cái nôi của tư tưởng nam quyền trọng nam khinh nữ thì họ cũng không có quan niệm về việc quy trách nhiệm nuôi dạy con cái cho phụ nữ. Theo sách cổ của Trung Quốc, cụ thể trong “Tam Tự Kinh” có đoạn: “Dưỡng bất giáo, Phụ chi quá/ Giáo bất nghiêm, Sư chi đọa/ Tử bất học, Phi sở nghi/ Ấu bất học, Lão hà vi”. Đoạn tam tự kinh này dịch ra nghĩa tiếng Việt như sau: “Nuôi con mà không dạy, là lỗi của người cha/ Dạy trò mà không nghiêm, là do thầy bê trễ/ Con trẻ không học tập, là điều không nên/ Lúc còn nhỏ không học, khi già biết làm gì?”

Nêu ví dụ trên để thấy rằng, rõ ràng người xưa không xem việc dạy dỗ con cái là của phụ nữ. Vậy “con hư tại mẹ cháu hư tại bà” thực chất có ý nghĩa như thế nào? Chúng ta nên hiểu câu này như thế nào cho đúng?

Ảnh minh họa

Theo chuyên gia tâm lý Nguyễn Diệu Hoa, Tổng đài tư vấn tâm lý 1088, ý nghĩa của câu “con hư tại mẹ, cháu hư tại bà” ngẫm thật sâu thì thấy rất đúng. Đúng ở chỗ là câu thành ngữ đã đề cập đến một khía cạnh tâm lý ở phụ nữ, cụ thể hơn là đề cập đến nhược điểm trong vấn đề dạy dỗ con cái ở họ. Phụ nữ thường có một nhược điểm rất lớn là họ thường yêu một cách mù quáng, thiếu lý trí. Không chỉ trong tình yêu đôi lứa mà ngay trong mối quan hệ mẹ con, bà cháu; phụ nữ cũng thường thiếu sáng suốt hơn. Vì quá yêu mà họ thường cưng chiều con cháu của mình. Mà theo logic tâm lý trong việc dạy dỗ giáo dục con cái thì sự cưng chiều bao giờ cũng mang lại những điều tai hại cho đứa trẻ đó. Một đứa trẻ được nuông chiều thường là những đứa trẻ thiếu chí khí, lười biếng, ỉ lại, hay đòi hỏi, thích hưởng thụ và thường sống theo phương châm người khác phải theo ý mình. “Hư” là hư theo ý này.

Từ việc được nuông chiều và thiếu đi sự nghiêm khắc rèn dũa, những tính cách được kể trên như hạt giống có đất màu mỡ để phát triển. Lười biếng, ích kỷ là khởi nguồn của những kẻ sống vô trách nhiệm; thích hưởng thụ là khởi nguồn của những kẻ gian tham trộm cắp; hay đòi hỏi là khởi nguồn của những kẻ cực đoan; thiếu chí khí là khởi nguồn của những kẻ thất bại…

Câu “con hư tại mẹ, cháu hư tại bà” là có ý nghĩa nói về “yếu điểm” này trong vấn đề giáo dục con ở người nữ. Tất nhiên đây chỉ là điểm yếu, là nhược điểm thường thấy của mẹ, của bà. Câu này nói lên sự thật về một nét tính cách của người phụ nữ nhưng không có nghĩa là phủ nhận vai trò nuôi dạy con của người nữ, không hề có ý nói rằng phụ nữ thì không biết dạy con. Chúng ta cần phải phân định rạch ròi để hiểu đúng lời thâm sâu của các cụ.

Cũng chính bởi yếu điểm mang đặc tính tâm lý này ở người nữ nên trong gia đình, việc dạy dỗ con cái rất cần đến sự phối hợp của người đàn ông trong gia đình. Câu “con hư tại mẹ, cháu hư tại bà” vì thế không chỉ nói lên nhược điểm của người nữ trong việc giáo dục con cái mà còn gián tiếp nói lên rằng, vai trò của người đàn ông trong việc giáo dục, dạy dỗ con cái là vô cùng quan trọng.

Bởi khác với phụ nữ, trong tình yêu đàn ông thường lý trí và rõ ràng. Tình yêu đó là bao gồm cả việc yêu con. Nhờ yêu không mù quáng, yêu mà vẫn lý trí nên trong việc giáo dục và dạy dỗ con cái, họ yêu thế nào là có lợi, thế nào là có hại đối với đứa con của mình. Thực tế cũng cho thấy, rất ít đàn ông có kiểu nuông chiều con cái, nuông chiều những thói hư tật xấu của chúng. Đàn ông thường nghiêm khắc hơn trong vấn đề dạy con. Họ rất yêu con nhưng rất nghiêm khắc với đứa con của mình.

Con cái chính là sản phẩm của bố mẹ, ông bà. Một đứa con trưởng thành nên người đầu tiên là nhờ sự ảnh hưởng từ bố mẹ, ông bà, anh chị em trong gia đình. Sự ảnh hưởng này không chỉ là ảnh hưởng từ cách giáo dục gia đình mà còn bởi lối sống, bởi nhân cách của những thành viên trong gia đình đó. Về mặt tâm lý, đứa trẻ sẽ chịu ảnh hưởng lớn nhất từ người mà chúng yêu thương nhất, bất kể đó là cha hay mẹ, ông hay bà, anh hay chị.

Nạn bắt cóc trẻ em – Vì sao trẻ lại dễ dàng đi theo người lạ ?

Nạn bắt cóc trẻ em – Những điều cần biết Bắt cóc trẻ em luôn là vấn nạn nhức nhối trong suốt nhiều thập kỷ trên thế giới. Ngay cả...

Giai thoại về các nhân vật Nam Kỳ Lục Tỉnh (Phần 3)

Phần 3: Nguyễn Chánh Sắt (1869 - 1947) nhà văn tiền phong Nam Kỳ Nguyễn Chánh Sắt là một người tự học, một nhà văn tiền phong, một dịch giả truyện Tàu nổi...

Xôi ngộ – xôi trẻ

Ăn chơi hay ăn thiệt, ăn nhanh hoặc chậm, vò xôi đều tiện lợi.Và thật bất công khi những vụn thịt gà công nghiệp nhạt phèo, choàng chiếc áo hào...

Tìm hiểu về dân ca Việt

Dân ca Việt Nam là một thể loại âm nhạc cổ truyền, qua việc truyền khẩu, truyền ngón các bài dân ca, mỗi người diễn xướng có quyền ứng tác...

Những người có công với sách cũ miền Nam

Sách vở, báo chí miền Nam trở thành món ăn tinh thần là do công sức của các nhà văn, nhà phê bình, giáo sư đến các học giả. Điều...

Đường Lâm – ngôi làng cổ nổi tiếng nhất Việt Nam

Xét về quy mô kiến trúc, làng cổ Đường Lâm chỉ đứng sau phố cổ Hội An và phố cổ Hà Nội. Đây là làng cổ đầu tiên ở Việt...

Quảng Nam từ 1801 – 1832

Năm 1801, triều Tây Sơn sụp đổ. Nguyễn Ánh lên ngôi vua (1802), thiết lập vương triều Nguyễn, xây dựng và củng cố quyền lực trên toàn cõi đất nước....

Chữ “Việt cổ” của ông Đỗ Văn Xuyền

Trong bài “Chữ Việt cổ đã được giải mã?”, VTC News ngày 29/1/2013 đã đưa tin: “Chiều 29/1/2013, tại 80 Lý Thường Kiệt, Hà Nội, nhà nghiên cứu Đỗ Văn...

Kinh rạch xưa và nay ở Sài Gòn – Chợ Lớn

Sài Gòn ban đầu là tên gọi khu đất thuộc Quận 5 hiện nay.Năm 1778, quân Tây Sơn lấy cớ người Hoa trợ giúp cho Nguyễn Ánh nên đã tàn...

Chuyến bay đầu tiên ở Sài Gòn

Lúc 10 giờ 30 ngày 10.12.1910, lần đầu tiên một chiếc máy bay loại bốn cánh nhãn hiệu Farman xuất hiện trên bầu trời Sài Gòn, lượn mấy vòng cho...

Chai dầu “trị bách bệnh” từng khiến người Sài Gòn mê mẩn

Dầu Nhị Thiên Đường một thời từng được người dân gọi là “dầu trị bá bệnh”. Đau đầu, đau bụng, đau răng, cảm lạnh sổ mũi… người ta đều dùng...

Đồng dao và trò chơi trẻ con

Đồng dao, đồng diêu : câu hát chơi, con nít hay hát.  Đó là định nghĩa đơn giản nhất của Huình Tịnh Paulus Của, trong đại Nam Quấc Âm Tự...

Exit mobile version