Site icon Tạp chí Đáng Nhớ

Biên chung, biên khánh – hai nhạc cụ độc đáo của cung đình nhà Nguyễn

Sau thành công bước đầu của việc phục chế, biên chung và biên khánh tiếp tục được hoàn thiện và biểu diễn trong dàn nhạc ở các dịp lễ hội lớn tái hiện lại các hoạt động của thời nhà Nguyễn như lễ tế đàn Xã Tắc, đàn Nam Giao…

Được trưng bày tại Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế, biên chung và biên khánh là hai nhạc cụ hết sức độc đáo từng được sử dung trong cung đình nhà Nguyễn xưa.

Trong hai nhạc cụ này, bộ biên khánh gồm 12 chiếc khánh hình chữ L ngược làm bằng đá núi Nhồi ở Thanh Hóa.

Mỗi chiếc khánh có độ dày mỏng khác nhau để tạo ra âm vực khác nhau khi gõ.

Bộ biên chung gồm 12 quả chuông đồng được đúc rỗng, độ dày mỏng giữa các chuông khác nhau.

Trên thân chuông đúc 5 đường gờ nổi song song tượng trưng cho ngũ hành, và đúc nổi 9 nút nhỏ ở mỗi đường gờ để làm điểm gõ chuông.

Các nút nhỏ này chính là điểm ký hiệu về “cường độ” và “trường độ” của quả chuông lúc trình tấu.

Móc treo của các quả chuông được chạm trổ tinh xảo.

Tất cả 12 chiếc chuông và chiếc khánh được treo trên một giá đỡ bằng gỗ quý sơn son thếp vàng, chia thành hai hàng trên và dưới, mỗi hàng có 6 ô lắp móc treo.

Hai đầu giá đỡ có đòn gánh chạm nổi hình đầu rồng, giúp nhạc cụ có thể di chuyển đến nơi trình diễn rất dễ dàng với hai người gánh bằng vai.

Chân giá đỡ chạm hình con nghê khá sinh động.

Vào thời nhà Nguyễn, biên chung và biên khánh cùng thuộc dàn Nhã nhạc cung đình, chỉ được đưa ra sử dụng trong những buổi tế lễ trọng đại như: lễ Đại triều ở điện Thái Hòa, lễ Tế Nam Giao, lễ Tế Xã Tắc…

Theo các nhà nghiên cứu, biên chung, biên khánh có nguồn gốc từ lâu đời trong văn hóa Trung Hoa cổ đại, về sau được du nhập vào Triều Tiên và Việt Nam.

Ở Việt Nam, hai nhạc cụ này được dùng trong dàn Nhã nhạc thời Lê (1427 – 1788) và thời Nguyễn (1802 – 1945).

Cho đến cuối thế kỷ 20, cả biên chung và biên khánh đều đã thất truyền, chỉ còn lưu giữ lại được một số bộ phận riêng lẻ và cũng không còn ai biết cách trình tấu.

Từ những năm 2010, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế đã phối hợp với các chuyên gia Hàn Quốc thuộc Trung tâm Nghiên cứu nghệ thuật biểu diễn truyền thống quốc gia Hàn Quốc tiến hành nghiên cứu và phục chế bộ biên chung và biên khánh.

Vào các năm 2012-2013, hai loại nhạc cụ này lần lượt được trình diễn thử nghiệm trong các sự kiện của Festival Huế.

Sau thành công bước đầu, biên chung và biên khánh tiếp tục được hoàn thiện và biểu diễn trong dàn nhạc ở các dịp lễ hội lớn tái hiện lại các hoạt động của thời nhà Nguyễn như lễ tế đàn Xã Tắc, đàn Nam Giao…

Câu cổ ngữ “Môn đang hộ đối” có ý nghĩa gì?

Câu cổ ngữ “Môn đang hộ đối”, hiện nay thường được phát âm là “Môn đăng hộ đối”, cho rằng trai gái đến với nhau, điều kiện kinh tế, địa...

Tháp bà Nha Trang và lược sử Chiêm Thành

Nói đến Nhatrang, "phố biển hiền hòa", "miền thùy dương cát trắng", nằm cách Huế khoảng 624 cây số về phía nam và cách Sàigòn khoảng 442 cây số về...

Lịch sử của nghệ thuật nhiếp ảnh màu

Năm 1861, nhà vật lí James Clerk Maxwell đã công bố khám phá của ông về quá trình ba màu mà công nghệ nhiếp ảnh màu ngày nay vẫn được...

7 slogan nổi tiếng của thế kỉ 20

Tất cả các công ty danh tiếng trên thế giới, mỗi khi tung ra những sản phẩm mới đều thực hiện các chiến dịch quảng cáo rầm rộ. Tuy nhiên...

Phong thuỷ – Phần 1/10 – Phương pháp hoá giải một số “bệnh” phong thuỷ nhà ở

Các yếu tố ảnh hưởng sức khoẻ Trước hết khi chọn mua một căn nhà, người ta thường chú ý sức gió mà ngôi nhà mình định mua như thế...

Tam Đa “Phúc-Lộc-Thọ” là ai?

Tam Đa là biểu tượng tốt đẹp mà con người luôn muốn có với hy vọng mang lại may mắn, sức khỏe và tài lộc. Nhưng câu chuyện và ý...

Một thời nhạc trẻ Sài-Gòn: Tưng bừng đại hội nhạc trẻ

Khoảng cuối năm 1959, tại phòng trà Hòa Bình - tọa lạc ở khu ga xe lửa Sài Gòn (nay là công viên 23.9) xuất hiện một ban kích động...

Thuốc lá Sài Gòn xưa

Đầu thế kỷ 20, một số loại thuốc lá điếu từ nước ngoài nhập vào Sài Gòn phục vụ nhiều tầng lớp và những người lính…,lúc này nhu cầu sử...

Những trùm tài phiệt “đến từ hư không” làm khuynh đảo nước Nga – Kỳ 4: Chống đối hay quay đầu

Làm ăn tại một môi trường luật pháp không rõ ràng và tham nhũng khá phổ biến như nước Nga thời mới cải cách là một thử thách không hề...

Thành ngữ “Ba que xỏ lá”

Trong thời Pháp thuộc, có một bọn người chuyên tổ chức những “trò chơi có thưởng”. Trò chơi của bọn họ gồm một cái que và ba chiếc lá, mỗi...

Nguồn gốc du nhập cây cà phê vào Việt Nam

Cây cà phê đầu tiên được người Pháp mang đến Việt Nam vào năm 1857, từ các đồn điền nhất nhì Đông Dương này, cây cà phê đã có những...

Nghề xẻ gỗ, cắt tóc của người Việt xưa

Ngoài những nghề truyền thống như sĩ, nông, công, thương, sách "Nhiếp ảnh hiện thực và Việt Nam cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20" còn ghi lại hình...

Exit mobile version