Site icon Tạp chí Đáng Nhớ

Một Sài Gòn xưa rất khác

Những hình ảnh quen thuộc của Sài Gòn xưa từ thảo cầm viên, nhà thờ Đức Bà, thương xá Tax,  chợ Bình Tây đến chiếc xe máy, xe xích lô, v.v… đều được minh họa sinh động và độc đáo dưới ngòi bút của Lê Hưng Trọng.

Phố chợ xưa

Sài Gòn 1969, góc ngã tư đường Bạch Đằng với Lê Quang Định gần chợ Bà Chiểu. Lối kiến trúc nhà phố đặc trưng thời kỳ này là một trệt hai lầu với tầng trệt cao rộng dùng để kinh doanh buôn bán, hai tầng trên để sinh hoạt, tạo nên sự thống nhất cho cả dãy phố.

Thảo cầm viên Sài Gòn

Tên ban đầu của nơi này là Vườn bách thảo và ít ai ngờ rằng đây là nơi bảo tồn động thực vật có tuổi thọ đứng hàng thứ 8 trên thế giới. Ngày 23/3/1864, Đề đốc De La Grandière ký nghị định xây dựng Vườn bách thảo với diện tích lên đến 12ha ở phía Đông Bắc rạch Thị Nghè để làm nơi nuôi thú và ươm thực vật. Nơi này vừa trưng bày vừa cung cấp cây giống cho Bảo tàng Quốc gia lịch sử thiên nhiên (Muséum national d’histoire naturelle). Cuối năm 1865, Vườn bách thảo đã được mở rộng đến 20ha và sang năm 1924 sáp nhập thêm 13ha nữa. Công trình hoàn thành năm 1927. Năm 1956, Vườn bách thảo được tu sửa và đổi tên là Thảo cầm viên Sài Gòn.

Bùng binh Cây Liễu

Trước tòa thị chính (nay là Ủy ban Nhân dân thành phố) ở góc đường Charner (đường Nguyễn Huệ ngày nay) và đường Bonard (nay là đường Lê Lợi) có một bùng binh nhỏ với đài phun nước, tên là Place Francis Garmier để tưởng nhớ đến một sĩ quan hải quân trẻ tuổi phiêu lưu trên đất Bắc và tử thương tại Hà Nội năm 1873. Sau này, xung quanh đài phun nước, người ta cho trồng hàng liễu nên bây giờ có tên gọi là Bùng binh Cây Liễu.

Thương tá Tax

Thương xá Tax được xây dựng theo phong cách kiến trúc Pháp, kết hợp đường nét văn hóa Á Đông. Ban đầu, nơi này có tên Les Grands Magazins Charner (GMC), tọa lạc tại vị trí đẹp nhất của trung tâm Sài Gòn, kinh doanh những mặt hàng sang trọng chủ yếu nhập từ Anh, Pháp và các nước phương Tây nhằm phục vụ cho giới thượng lưu Sài thành và các đại điền chủ lục tỉnh Nam kỳ. Đầu thập niên 60 của thế kỷ XX, tòa nhà GMC được Hội Mậu dịch đổi tên là Thương xá Tax. Tòa nhà là một trong những công trình góp phần tạo nên một “Hòn ngọc viễn Đông” trong quá khứ.

Chợ Bình Tây

Chợ được xây dựng trên khu đất của thôn Bình Tây vào năm 1928 và khánh thành năm 1930 với tên gọi là Chợ Lớn mới để phân biệt với Chợ Lớn cũ đã bị cháy (nay chính là vị trí Bưu điện quận 5). Công trình được xây dựng theo lối kiến trúc Trung Hoa với kỹ thuật hiện đại thời Pháp lúc bấy giờ. Đến năm 1990, chợ được trùng tu và cải tạo mở rộng ra hai bên phía hông chợ và thêm một tầng lầu. Chợ nằm ngay khu dân cư đông đúc của người gốc Hoa. Chợ Lớn mới giữ tính chất kinh doanh đầu mối bán buôn khắp Nam kỳ lục tỉnh, trong nước và các nước láng giềng như Trung Quốc, Lào, Campuchia.

Xe xích-lô

Xích-lô xuất hiện ở Sài Gòn từ năm 1934 và số lượng tăng nhanh vào khoảng năm 1939. Loại xe này du nhập từ Nam Vang (Campuchia) vào Sài Gòn, do một người Pháp là P.Coupeaid chế tạo và lưu hành đầu tiên tại thủ đô Campuchia. Có lẽ xe xích-lô là tổng hợp về cơ học vận chuyển giữa xe kéo và xe đạp. Chiếc xích-lô có ba bánh xe, hai bánh trước và một bánh sau.Với sự áp dụng kỹ thuật của xe đạp, xích-lô chạy nhanh hơn và người lái cũng ít phải dùng sức hơn xe kéo. Xe xích-lô có mặt mọi nơi, mọi thời gian, chứng kiến bao nỗi thăng trầm của đất nước trong giai đoạn lịch sử Việt Nam hiện đại. Bóng dáng xe xích-lô cũng giản dị tựa người Việt.

Xe Solex (Màu đen) 

Vào những năm đầu thập niên 1960, hình ảnh những nữ sinh ngồi trên chiếc xe Solex đen bóng có lẽ vẫn luôn là ấn tượng không thể nào quên của một thế hệ thanh niên thời đó. Solex cũng là biểu hiện của sự sang trọng vì nữ sinh có xe Solex thường là con nhà khá giả. Nói chung, Solex là sự duyên dáng, phô trương kín đáo của người phụ nữ Việt Nam cùng với chiếc áo dài mà vạt sau được gài trên yên xe, không che kín toàn vẹn.

Xe Mobylette (màu xanh ngọc) 

Mobylette ở Việt Nam có loại màu vàng và xanh. Cả hai đều dùng động cơ 49,99cc để được xếp vào loại vélomoteur, không cần bằng lái. Mobylette vàng nhỏ, chỉ có ống nhún phía trước, trong khi Mobylette xanh thì lớn, nặng hơn, có ống nhún ở cả bánh trước lẫn sau.

Xích-lô máy

Một phương tiện di chuyển tương đối rẻ tiền tại Sài Gòn là xích-lô máy. Dưới ánh nắng và cái nóng oi ả của thành phố, loại xe này trở nên thông thoáng hơn so với khi ngồi trong xe taxi Renault 4CV không có máy điều hòa không khí. Với tiếng nổ của động cơ hai thì dùng xăng pha nhớt nhả khói, xích-lô máy là hình ảnh đặc biệt khó quên của Sài Gòn. Sau ngày thành phố được giải phóng vào tháng 4/1975, xích-lô máy cũng biến mất như số phận của những chiếc xe taxi Sài Gòn xưa.

Nhà thờ Đức Bà

Công trình này còn có tên gọi là Nhà thờ chánh tòa, tức nhà thờ có tòa của giám mục phụ trách giáo phận. Xưa, dưới thời Pháp cai trị, nơi này còn được gọi là Nhà thờ nhà nước, tức do nhà nước xây dựng để phục vụ nhu cầu tôn giáo của các tín đồ công giáo Pháp. Nhà thờ này được xây dựng theo đồ án của kiến trúc sư Bourard – một chuyên gia về các công trình kiến trúc tôn giáo. Đồ án được chọn trong số 18 đồ án được đệ trình, đã được giám mục Colombert đặt viên đá đầu tiên vào ngày 7/10/1877 và khánh thành ngày 11/4/1880. Nhà thờ Đức Bà luôn là một trong những biểu tượng của Sài Gòn xưa và nay.

Nhớ lại khoảnh khắc bác sĩ Yesin ‘phát hiện ra Đà Lạt’

Sau hai ngày đường, vào 15h30 ngày 21/6/1893, bác sĩ Yersin bước ra khỏi rừng thông và nhìn thấy một cao nguyên tuyệt đẹp: Cao nguyên Lâm Viên. Đây chính...

Ảnh cổ Việt Nam và tư liệu – Phần 19

Những bức ảnh Việt Nam xưa được sưu tầm từ nhiều nguồn giúp chúng ta hình dung được khung cảnh Việt Nam trong quá khứ. Mời quý vị cùng xem....

Nguồn gốc nghệ thuật ca trù và hát Cô đầu – hát cô đầu trong văn chương và âm nhạc

1. Quá trình hình thành và phát triển của ca trù Ca trù thực chất là một từ chữ Nôm là loại hình diễn xướng bằng âm nhạc thính phòng...

Người Việt nghèo nhưng vô cùng lãng phí

Có những sự thật nhức nhối mà chúng ta cần dũng cảm nhìn nhận, trong đó đặc biệt đáng quan tâm là vấn đề lãng phí chất xám và các...

I Tờ, Tờ i Ti. Le a La, Me er Mer, La Mer.

Nói đến Phong Trào Bình Dân Học Vụ vào những năm 1945, 1946, những người, năm nay đã thất Tuần khó mà quên được. Là một Phong Trào hết sức nhộn nhịp....

Những điều cần biết về tranh thủy mặc Trung Hoa

Trong thế giới muôn màu của nghệ thuật hội họa, tranh thủy mặc là một mảng màu riêng biệt, một biểu tượng cho nền nghệ thuật Trung Hoa.   Tranh thủy...

Người Sài Gòn nho nhã

Người Sài Gòn tiềm ẩn sự nho nhã có truyền thống từ rất lâu. Trong ký ức tuổi thơ, tôi thấy đàn ông ra đường mặc áo sơ mi bỏ...

Vài câu ngụy biện điển hình của người Việt

Có một thói quen rất nguy hiểm mà người Việt thường xuyên sử dụng trong giao tiếp, đó là thói quen ngụy biện. Thói quen này đã lây nhiễm một...

Tìm căn nguyên của cuộc khủng hoảng trí tuệ ở Việt Nam

Người giỏi bỏ nước ra đi, ai muốn phát triển tài năng đều tìm cách ra nước ngoài. May ra còn một số ít có tâm có tài thì làm...

Cách xưng hô trong gia đình Việt Nam

Có người cho rằng việc xưng hô trong tiếng Việt rất phức tạp và gây phiền phức trong khi giao thiệp. Cứ ” you, me” hay ” toi, moi” ráo...

Lều chõng của sĩ tử Việt xưa

Ngày xưa, khi tham gia các kỳ thi Hương, thị Hội, thi Đình… thí sinh phải mang theo lều, chõng, thức ăn… lặn lội xa xôi lên các trường thi...

Tự điển tiếng Việt Đổi Đời – Kỳ 3 – Từ Vần K-N

K. - Kẹt xe trở thành ùn tắc, ách tắc. - Kết hợp, tổng hợp biến thành tích hợp. Hai chữ tích hợp không có trong từ điển tiếng Việt của miền Nam trước đây. - Khách trở thành khách mời....

Exit mobile version