Từ đầu tháng 12 thời tiết Sài Gòn mát dần dù đã bắt đầu vào mùa nắng gắt. Không phải là sự mát ẩm của mùa gió chướng mà lẫn trong gió lại có chút khô lạnh, nhất là sáng sớm và chiều tối. Nhiệt độ thấp nhất cũng chỉ khoảng 18, 19 độ thôi nhưng với người Sài Gòn, đây là thời tiết “lý tưởng” để có dịp khoác lên mình những chiếc áo lạnh đủ màu đủ kiểu – loại áo trước nay chỉ để bán cho người lâu lâu đi nghỉ ở Đà Lạt hay người miền Trung về quê dịp Tết. Nhớ lại hồi cuối năm 1975, lần đầu tiên sau hàng chục năm Sài Gòn và Nam bộ mới có một đợt không khí lạnh tràn vào. Năm đó, ai bán áo lạnh thì “trúng mùa” vì được nhiều người mua mang ra Bắc.
Cùng với tiết trời se lạnh là sự xuất hiện những khu vực bán hàng hóa lễ Noel, nhất là ở quanh các nhà thờ: cây thông xanh, giấy trang kim trắng vàng lấp lánh, dây bóng đèn nhấp nháy, những gói quà nhỏ xíu, thiệp Giáng sinh rực rỡ… Bây giờ trên đường phố đã xuất hiện Già Santa Claus trong bộ quần áo mũ đỏ rực rỡ mà trước đây hình ảnh của ông chỉ có mặt nơi nhà hàng, khu thương mại sang trọng, dáng người bệ vệ trong chiếc áo choàng, vai vác túi quà lớn, miệng cười tươi sau chòm râu trắng xóa… hấp dẫn không chỉ con nít mà cả người lớn, bởi ông là biểu tượng của sự vui vẻ và ấm áp của ngày lễ trọng. Sài Gòn còn là nơi từ lâu luôn có nhiều người nước ngoài sinh sống và làm việc nên cũng từ Noel, thành phố bắt đầu trang hoàng bước vào mùa kinh doanh, du lịch đón tết Tây kéo dài đến Tết ta – thời gian lễ hội của cả thành phố.
Giống như nhiều thành phố phương Tây, Sài Gòn cũng có một (trong nhiều) biểu tượng đô thị (urban symbolism) là nhà thờ. Kiến trúc đặc sắc của nhiều nhà thờ góp phần tạo nên diện mạo đô thị Sài Gòn trong ký ức bao thế hệ. Người Sài Gòn chỉ cần đi quanh quận Một đã được hưởng tất cả không khí nhộn nhịp và trang trọng của lễ Noel không khác gì nước ngoài. Bởi vì, khác với nhiều đô thị trong nước, khu vực trung tâm Sài Gòn có nhiều nhà thờ cổ xưa và đẹp nhất được xây dựng từ nửa sau thế kỷ 19. Cứ lấy Nhà thờ Đức Bà làm tâm điểm, bán kính khoảng 2 km thôi sẽ có những nhà thờ nổi tiếng như Tân Định, Chợ Quán, Huyện Sĩ, khu tu viện đường Tôn Đức Thắng… Theo địa giới hành chính ngày nay có một số nhà thờ thuộc quận khác nhưng vẫn là vùng đất Sài Gòn xưa sớm có người cư trú.
Bên cạnh khu trung tâm có những nhà thờ trang hoàng rực rỡ là nơi du khách đổ về, nhiều người lại muốn đến những xứ đạo ẩn sau phố phường đông đúc. Những ngày này đi đến khu Ông Tạ, Chí Hòa hay Xóm mới, khu quận 8 hay Thủ Đức, vùng Tân Bình – Tân Phú, gần hơn thì có xóm đạo dọc đường ven Nhiêu Lộc – Thị Nghè… Ở những nơi này đường ngõ chăng đèn kết hoa rực rỡ, đêm Giáng sinh cạnh hang đá với Đức Mẹ và Chúa Hài đồng là sân khấu ngoài trời cho chương trình văn nghệ của người xóm đạo. Có thể cảm nhận khắp nơi là sự bình yên, thân thiện và chia sẻ của những người anh em trong mùa Giáng sinh và mừng năm mới.
Mấy năm nay mùa Noel về với không khí se lạnh hơn trước. Trên đường phố đã xuất hiện “ông già Noel” chạy xe máy giao tặng quà cho trẻ em và cả người lớn. Dịch vụ này phát triển vài năm gần đây mang lại niềm vui cho nhiều người. Nhưng quanh năm ở Sài Gòn có biết bao “ông bà Noel” vẫn thầm lặng những chuyến đi thiện nguyện mang đến vùng lũ lụt thiên tai từng bao gạo, cuốn tập, góp mỗi tấm áo gói mỳ cho người cơ nhỡ, vẫn đón nhận và chia sẻ cơ hội kiếm sống cho hàng triệu người nhập cư…
Ở Sài Gòn, mỗi năm ngày Chúa giáng sinh là một dịp để nhắc nhớ tinh thần tương thân tương ái giữa đồng bào không phân biệt tôn giáo, vùng miền. Bởi vì, nếu không như vậy thì đâu còn là Sài Gòn nữa…
Nguyễn Thị Hậu
TS. Nguyễn Thị Hậu là tác giả được yêu mến của nhiều cuốn sách về Sài Gòn như “Sài Gòn bao giờ cũng thế”, “Nghĩ ngợi đường xa”, “Cách nhau chỉ có một giấc mơ”, v.v..
Facebook tác giả: Hậu Kc Nguyễn
