Site icon Tạp chí Đáng Nhớ

Chúng ta đã tàn phá thiên nhiên thế nào?

Đại dương và các sinh vật biển đang phải hứng chịu nhiều tổn thương do sự tàn phá quá mức của con người. Đại dương chiếm khoảng 71% bề mặt Trái Đất và nó đang dần biến thành bãi rác khổng lồ của con người. Không chỉ vậy, các hoạt động du lịch, săn bắt, khai thác quá mức cũng tiếp tay làm giảm số lượng sinh vật biển và đẩy chúng gần hơn đến bờ vực tuyệt chủng.

Rất có khả năn chỉ vài năm nữa, đại dương sẽ không còn xanh ngắt và những loài sinh vật biển chúng ta từng thấy sẽ chỉ còn là cái tên nằm trong những cuốn sách mà thôi.

Sự cố tràn dầu

Theo thống kê của Tổ chức Hiệp hội các chủ tàu dầu thế giới ITOPF, các sự cố tràn dầu đã giảm mạnh trong 10 năm qua. Thập niên 1970, ước tính có khoảng 78,8 vụ tràn dầu mỗi năm, còn trong thập niên 2010, mỗi năm diễn ra khoảng 6,2 vụ. Tuy nhiên, số lượng dầu tràn ra đại dương vẫn còn rất lớn với con số khoảng 164.000 tấn.

Bên cạnh ô nhiễm, các sự cố tràn dầu còn gây nguy hiểm cho các sinh vật biển. Dầu dính vào lông làm chúng giảm thân nhiệt, giảm khả năng bay, khả năng nổi trên mặt nước, khó chạy trốn khỏi những con thú săn mồi. Chúng cũng dễ bị ngộ độc và tổn thương nội tạng nếu nuốt dầu vào bụng.

Hình ảnh chú rùa bị nhiễm dầu
350 chú chim cánh cụt được cứu sống sau vụ tràn 120 tấn dầu ở cảng Cape Town năm 2015.
Bãi biển dính dầu

Ô nhiễm rác thải nhựa

Mỗi năm, đại dương phải hứng chịu 8 triệu tấn rác thải nhựa của con người như ống hút, túi ni lông, chai nhựa, cốc nhựa, v.v… Ô nhiễm rác thải đe dọa đến các sinh vật biển, môi trường sống của nhiều loài động vật và nó cũng ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của con người.

Một chú hải cẩu bên chiếc chai nhựa
Chú cá ngựa quấn quanh bông ngoáy tai

Mối đe dọa từ các ngư cụ

Theo thống kê của Liên Hợp Quốc, mỗi năm có khoảng 640.000 tấn ngư cụ (dây thừng, bẫy, lưới đánh cá, thiết bị câu cá,…) gây ô nhiễm đại dương. Đây cũng là nguyên ngân khiến nhiều sinh vật biển tử vong do nuốt phải ngư cụ, lưới mắc vào răng, nuốt phải lưỡi câu, v.v…

Lưới đánh cá mắc vào rạn san hô ở Thái Bình Dương.
Một chú rùa biển ở Ấn Độ qua đời do cổ vướng phải dụng cụ đánh bắt cá.
Một chú chim bị chết do lưỡi câu mắc vào họng

San hô bạc màu

Các rạn san hô được ví như những khu rừng dưới đại dương. Chúng là nơi ở của khoảng 25% sinh vật biển.

Những rạn san hô khi chưa bạc màu

Trái Đất nóng lên khiến nhiệt độ nước biển tăng theo, ảnh hưởng đến sự sống của zooxanthellae – một loài tảo cộng sinh với san hô. Hậu quả là các rạn san hô bị mất lớp sắc tố, hay còn gọi là san hô bạc màu hoặc tẩy trắng rạn san hô. Hiện tượng này kéo dài khiến các rạn san hô biến mất và đe dọa đến sự sống của nhiều sinh vật biển.

Một số nguyên nhân khác đẩy các rạn san hô đến bờ tuyệt chủng như axit hóa đại dương, khai thác san hô quá mức, các hoạt động đánh bắt cá, du lịch, ô nhiễm đại dương, v.v…

Hiện tượng bạc màu khiến các rạn san hô trông như bãi xương trắng

Sự biến mất của rừng tảo bẹ

Cũng giống như các rạn san hô, rừng tảo bẹ dưới nước là môi trường sống của hơn 800 loài sinh vật biển và có giá trị lớn đối với hệ sinh thái. Bên cạnh đó, tảo biển còn đóng vai trò làm giảm tác động của biến đổi khí hậu do chúng hấp thụ khí CO2 trong quá trình quang hợp. Tuy nhiên, rừng tảo bẹ cũng đang phải đối mặt với nguy cơ suy giảm và biến mất hàng loạt.

Một trong những lý do dẫn đến việc rừng tảo bẹ biến mất là nạn săn bắt rái cá của con người. Nhím biển ăn tảo bẹ, còn rái cá ăn nhím biển. Những khu vực nhiều rái cá thì tảo bẹ cũng được bảo vệ khỏi nhím biển và có khả năng phát triển. Khi nạn săn bắt rái cá tăng lên, tảo bẹ sẽ mất đi đồng minh trong cuộc chiến chống lại sự tàn phá của nhím biển.

Những cánh rừng rảo bẹ này đang dần biến mất
Tảo bẹ trôi dạt vào bãi biển

Tàu chở hàng đâm phải cá voi

Tàu chở hàng là mối đe dọa lớn của loài cá voi. Những vụ tai nạn do đâm phải tàu chở hàng khiến chúng bị gãy lưng, chảy máu bên trong, vỡ nội tạng dẫn đến tử vong. Theo tờ Washington Post, trong 10 năm vừa qua, ít nhất 60 cá voi lừng gù chết do bị tàu chở hàng đâm phải ở bờ Tây nước Mỹ. Tình trạng này càng khiến nhiều loài cá voi đến gần hơn với nguy cơ tuyệt chủng.

Chú cá voi Blade Runner sống sót sau khi bị chân vịt tàu thủy chém phải
Xác một chú cá voi bị tàu chở hàng đâm phải trôi dạt vào bờ biển ở Bolinas, California

Hiện tượng băng tan

Trái Đất nóng lên dẫn đến hiện tượng băng tan, từ đó gây khó khăn cho việc kiếm ăn của gấu Bắc cực.

Năm 2018, những người dân của một ngôi làng phía bắc nước Nga phát hiện một vài chú gấu Bắc cực chết đói đột nhập vào nhà dân và lục các bãi rác để tìm thức ăn. Đây quả thực là một cảnh tượng thương tâm và réo lên hồi chuông báo động con người cần ngăn chặn hiện tượng băng tan nếu không muốn loài gấu Bắc cực chính thức tuyệt chủng.

Những chú gấu tìm thức ăn trong một bãi rác

Cách xưng hô trong họ

Có xem sơ đồ gia phả toàn họ mới biết được: Mình thuộc đời thứ mấy, đời trên mình là những ai, mình thuộc chi nào, nhánh nào, bằng vai...

Những bức ảnh về Sài Gòn thế kỷ 19

Sài Gòn năm 1893 khá hiện đại như miêu tả trong cuốn “Ký ức lịch sử về Sài Gòn và các vùng phụ cận” (1885) của Trương Vĩnh Ký. Qua...

Phạm Trọng – Nhạc sĩ “Trường Làng Tôi” và “Mùa Thu không trở lại”

Phạm Trọng sáng tác khá nhiều. Nhưng thính giả vẫn nhớ đến ông nhiều nhất qua hai ca khúc Mùa Thu Không Trở Lại và Trường Làng Tôi. Những người...

Nguồn gốc, ý nghĩa của cách gọi “ông xã”, và “bà xã” trong phương ngữ Nam Bộ.

Xin giải thích giúp nguồn gốc, ý nghĩa của “ông xã”, và “bà xã” trong phương ngữ Nam Bộ. Từ điển tiếng Việt 1992 giảng “ông xã” là từ dùng...

Con Nghê – Linh vật thuần tính Việt

Hai linh vật đặc thù của văn hóa Việt Nam là chim Hạc và con Nghê, thế nhưng trong khoảng hai trăm năm gần đây, ta thường thấy rồng và...

Hà Nội thời bao cấp

Trong cuốn sách ảnh "Hà Nội một thời" sắp phát hành, tác giả John Ramsden ghi lại những khoảnh khắc quý giá về thủ đô những năm 1980. John Ramsden...

Khoa Cử Việt Nam – Phần 2: Thi Đình – Chương một: Định kỳ – Phép thi

Thi Ðình mục đích để sắp đặt những người đỗ Trúng cách theo thứ bậc cao hay thấp chứ ít khi đánh hỏng. Trên nguyên tắc phải đỗ thi Hội...

Phải chăng ” lời chào cao hơn mâm cỗ “?

Trong tiếng Việt từ "chào" thường đi đôi với từ "hỏi" và từ "mời", cách chào hỏi, chào mời, chào thưa ở mỗi địa phương có một phong tục khác,...

LM thừa sai Louis Vallet Ngân, “kiến trúc sư” kỳ tài

Mấy chữ kiến trúc sư ở trên, tôi phải bỏ trong ngoặc kép, bởi linh mục thừa sai thuộc Hội truyền Giáo Hải ngoại Paris ( Missions Etrangeres de Paris)...

“Vai năm tấc rộng, lưng mười thước cao”. Tỷ lệ giữa vai và lưng như vậy có cân đối không?

Tả Từ Hải, Nguyễn Du đã viết: “Vai năm tấc rộng, lưng mười thước cao”. Tỷ lệ giữa vai và lưng như vậy có cân đối không? Mặc dù tiếng...

Nghệ thuật tượng sơn thếp truyền thống của người Việt

Đất và gỗ phủ sơn từ thế kỷ 17 là chất liệu được sử dụng phổ biến, cốt bằng gỗ, chi tiết bề mặt sửa bằng đất. Vàng và son...

Tướng cướp Bảy Viễn – Tổng trấn Sài Gòn xưa

Là  3 lần vượt ngục trước khi quy hàng Pháp để leo đến chức Tổng trấn Sài Gòn và là em kết nghĩa của vua Bảo Đại. Trong giới giang...

Exit mobile version