Site icon Tạp chí Đáng Nhớ

Chúng ta đã hiểu sai về vũ trụ

Trái đất tròn, sao Thủy là hành tinh nóng nhất và Mặt trời có màu vàng. Có vẻ như đây là một điều hoàn toàn đơn giản, sự thật không thể phủ nhận, ngay cả những người không có kiến thức thực tế về thiên văn học cũng biết điều đó.
Tuy nhiên, bây giờ là lúc bạn nên suy nghĩ lại. Trên Bright Side đã đưa ra lựa chọn về những giả định sai lầm phổ biến nhất trong hệ Mặt trời cùng với các sự thật hiển nhiên mà chúng ta luôn cho là đúng thì hoàn toàn sai.

Trái đất có hình cầu?

Điều này đúng, tuy nhiên nghịch lý không phải lúc nào Trái đất cũng hình cầu. Hình dạng của hành tinh Trái đất liên tục thay đổi do sự chuyển động bất tận của các tấm lục địa. Dĩ nhiên, tỷ lệ thay đổi của chúng là rất nhỏ – trung bình khoảng 5cm/năm nhưng điều này vẫn ảnh hưởng đến “hình dạng” của hành tinh. Trên thực tế, các hành tinh đó không hoàn toàn tròn.

© nasa
Nguồn ảnh: nationalgeographic
Tuy nhiên, bạn sẽ cảm thấy ngạc nhiên khi nhìn thấy hình ảnh “giật gân” bên dưới, được cho là thể hiện hình dạng thực của Trái đất, thực tế là một mô hình về trọng lực hấp dẫn của hành tinh. Nó được tạo ra từ dữ liệu vệ tinh và không hiển thị hình dạng thực của hành tinh Trái đất. Thay vào đó, hình ảnh này chỉ đơn giản cho thấy sự khác biệt về sức mạnh lực hấp dẫn của Trái đất tại các điểm khác nhau quay xung quanh nó.

© esa
Nguồn ảnh: ESA

Mặt Trăng có mặt tối không?

Theo quan sát cho thấy những tia sáng của Mặt trời chỉ chiếu sáng một mặt của Mặt trăng và mặt còn lại là mặt tối vĩnh viễn, khá lớn. Điều này là kết quả cho thấy thực tế vệ tinh của chúng ta chỉ có một mặt đối diện với Trái Đất, còn mặt khác không thể quan sát được khi đứng từ mặt đất.
Tuy nhiên, trên thực tế, Mặt trời chiếu sáng và làm ấm cả phần hữu hình và vô hình của Mặt Trăng. Sự thật là thời gian Mặt trăng xoay trên trục của nó trùng với số lượng thời gian cần thiết để quay quanh Trái đất và đây chính là lý do tại sao chúng ta chỉ nhìn thấy được một mặt của Mặt trăng.

© nasa
Nguồn ảnh: discovermagazine

Nhiệt độ hành tinh sao Thủy cao hơn so với những hành tinh khác?

Tất cả mọi thứ ở đây nghe có vẻ logic. Sao Thủy nằm gần với hệ Mặt trời nhất, vì vậy nhiệt độ bề mặt sao Thủy cao hơn so với các hành tinh khác. Tuy nhiên, trên thực tế hành tinh nóng nhất trong hệ Mặt trời lại là sao Kim, mặc dù trên thực tế khoảng cách từ Mặt trời đến sao Kim xa hơn 50 triệu km so với hành tinh hàng xóm. Nhiệt độ trung bình ban ngày trên sao Thủy khoảng 350 độ C, trong khi nhiệt độ trên sao Kim có thể đạt tới 480 độ C.
Lý do giải thích cho điều này là bầu khí quyển của sao Kim. Thực tế, sao Thủy không có bầu khí quyển, còn sao Thủy lại có một bầu khí quyển dày được tạo ra hoàn toàn từ khí carbon. Điều này tạo ra một hiệu ứng nhà kính rất mạnh, hút tất cả nhiệt từ Mặt trời và làm cho sao Kim trở nên vô cùng nóng.

© nasa
Nguồn: universetoday

Thực tế Mặt trời chỉ là một vòng lửa lớn?

Mọi người đều biết nhiệt độ trên bề mặt của Mặt trời cao đến mức không thể tưởng tượng được: hơn 5,700 độ C. Vì vậy, hợp lý khi giả định đơn giản nó như một đống lửa khổng lồ. Tuy nhiên, đây không phải là một sự so sánh chính xác. Những gì chúng ta nghĩ là lửa, thực tế là năng lượng chuyển hóa thành nhiệt và ánh sáng, được sản xuất bởi các phản ứng nhiệt hạch xảy ra ở vùng trung tâm của ngôi sao.
Một phản ứng nhiệt hạch liên quan đến việc thay đổi một số yếu tố thành những thứ khác, đi kèm với các phóng nhiệt và năng lượng ánh sáng. Năng lượng này đi qua các tầng lớp Mặt trời để đạt được mặt (quang quyển), điều này khiến chúng ta quan sát có vẻ dường như nó đang cháy.

© nasa
Nguồn ảnh: nasa

Mặt trời có màu vàng?

Tất cả những người có một chút kiến thức về thiên văn học sẽ tự tin rằng Mặt trời thuộc về các loại ngôi sao, được biết đến “người lùn màu vàng“. Đổi lại, theo logic Mặt trời được giả định có màu vàng. Tuy nhiên, khác với tất cả những ngôi sao lùn màu vàng khác, Mặt trời có màu trắng.
Vậy tại sao bằng mắt thường chúng ta lại nhìn Mặt trời có màu trắng? Đó là tất cả những gì có trong bầu khí quyển của Trái đất. Như đã biết, ánh sáng có bước sóng dài, phần màu vàng và màu đỏ của quang phổ, đi qua bầu không khí tốt nhất so với tất cả. Trong phần màu xanh đến phần màu tím của quang phổ (đó chính là những gì mặt trời phát ra), ánh sáng ở bước sóng ngắn hơn tiêu tan đến một mức độ lớn hơn của bầu khí quyển. Hiệu quả của việc này làm cho Mặt trời không xuất hiện màu vàng. Nếu rời khỏi bầu khí quyển, Mặt trời sẽ thể hiện rõ màu sắc “thật” của nó.

© flickr
Nguồn ảnh: stanford

Con người sẽ “nổ tung” trong không gian nếu không mặc bộ quần áo vũ trụ?

Tất nhiên nhận định sai lầm này là kết quả của các bộ phim Hollywood, miêu tả những gì được cho là sẽ xảy ra nếu một người nhận thấy chính mình đang ở bên ngoài tàu vũ trụ. Thực tế, da của chúng ta đủ linh hoạt để giữ tất cả các cơ quan nội tạng ở nguyên vị trí của nó. Các thành mạch máu cũng ngăn máu sôi nhờ tính đàn hồi của chúng.
Hơn nữa, trong trường hợp không có áp lực bên ngoài ở môi trường không gian, nhiệt độ máu sôi tăng lên đến 46 độ C, điều này cao hơn nhiều so với nhiệt độ cơ thể con người. Thay vào đó, nước chứa trong các tế bào cơ thể bắt đầu sôi trong chân không cho thấy cơ thể con người sẽ mở rộng kích thước nhưng chắc chắn sẽ không nổ tung.
Lý do chính xác rằng tại sao người đó chết là do thiếu khí oxy. Chỉ 15 giây sau khi tiếp xúc với chân không mà không mặc bộ quần áo vũ trụ, cơ thể con người sẽ mất ý thức và chết trong vòng 2 phút.

© flickr/nasa
Nguồn ảnh: Space

Mùa đông Trái đất nằm xa Mặt trời hơn mùa hè?

Dưới đây là một câu chuyện huyền thoại ban đầu nghe có vẻ hợp lý. Bởi nếu mùa đông lạnh hơn mùa hè, điều đó có nghĩa là Trái đất nằm cách xa nguồn nhiệt hơn, phải không? Tuy nhiên, thực tế lại ngược lại: vào lúc thời gian lạnh hơn, hành tinh Trái đất của chúng ta thực sự nằm gần Mặt trời hơn 5 triệu km so với mùa hè. Làm sao có thể như vậy?
Thực tế cho thấy ngoài việc quay quanh Mặt trời, Trái đất cũng hoàn toàn quay quanh trục của nó, đó là lý do tại sao có sự thay đổi từ đêm sang ngày. Trục của hành tinh Trái đất đi qua cực Bắc và cực Nam, quỹ đạo của Trái đất không hoàn toàn vuông góc với tia sáng của Mặt trời khi chiếu xuống. Trái lại, trong vòng nửa năm, tỷ lệ lớn ấm áp của Mặt trời rơi vào bán cầu Nam, trong khi đó nửa còn lại rơi vào bán cầu Bắc, xuất hiện sự thay đổi các mùa.
Như đã biết, mùa hè ở Nam bán cầu thường ấm hơn Bắc bán cầu. Thực tế, điều này là kết quả khi Trái đất đến gần Mặt trời nhất vào tháng Giêng – nghĩa là phần phía Nam của thế giới đang trải qua thời gian mùa hè.

© nadirkeval
Nguồn ảnh: NASA

Đạo thờ cúng Tổ Tiên của người Việt

Phan Kế Bính ở những năm đầu thế kỷ 20, theo xu hướng Duy tân của các nhà nho, nhất là Ðông Kinh Nghĩa Thục, đã nhận xét về tục...

Hai di tích Chàm ở Thừa Thiên Huế

Bóng tà dừng ngựa đứng, Man mác nổi hưng vong. Ngô Thế Lân Ai về Việt Nam đi xe hơi từ Nam ra Bắc chắc thế nào trên đường cũng...

Ngành y tế sau 1975

Tại các nước tiên tiến ở Tây phương, trung bình cứ 1.000 dân có một bác sĩ; mà họ cho là còn thiếu, phải tăng gấp đôi số bác sĩ...

Sài Gòn năm xưa – Kỳ 3/9 – Sài Gòn dưới trào Nguyễn Ánh

Thật ra, khó mà tóm tắt trong vài câu ngắn gọn và đầy đủ về điển tích chung quanh thành và đất Sài Gòn. Muốn hiểu vấn đề này, phải...

Hà Nội Và Tiếng Leng Keng Tầu Điện Xưa – Thu Hằng

Trong suốt nhiệm kỳ toàn quyền (1897-1902), Paul Doumer bỏ nhiều công sức để cải tiến cấu trúc thuộc địa và phát triển cơ sở hạ tầng tại Đông Dương....

Hành Trình Dài 500 Năm Của Cây Bút Chì

Không chỉ là dụng cụ học tập ngay từ thuở chập chững tới trường mà bút chì còn là công cụ thường ngày của các kiến trúc sư, các nhà...

Hà Nội trong sách hướng dẫn du lịch năm 1919

Cùng xem những hình ảnh quý giá về Hà Nội xưa được in trong cuốn ‘Hướng dẫn du lịch Bắc Kỳ 1919’ (Guide du Tonkin 1919), xuất bản tại Pháp...

Đời đá vàng – bản nhạc đời người

Dưới đây là một phần của một bài viết có tựa đề "Đời đá vàng - và bước chân người tu sĩ” của tác giả Hoàng Phương Anh, để phù...

Mất bao lâu để rác thải nhựa có thể phân hủy?

Chúng ta thường nghĩ các loại rác thải sau khi bị vứt đi sẽ vào các khu xử lý rác, thiệt ra thì một phần lớn chúng sẽ đến những...

Khoa Cử Việt Nam – Phần 1: Thi Hội – Chương sáu: Chấm thi

Phép chấm thi thay đổi tùy thời, nhưng không ngoài mục đích kén chọn người một cách công bằng, thích đáng. Thời Nguyễn, để tránh gian lận tư túi, quyển...

Sự tệ hại của văn hóa “khôn lỏi”

Trong cách ứng xử của người Việt, không khó để nhận ra một nét ‘văn hóa’ đặc thù, đó chính là “khôn lỏi”. Nó phản ánh trong mọi ngóc ngách...

“Mẹ ơi cứu con vịt nhé!

Nếu bạn hỏi tôi, điều gì trên đời này cảm động lòng người, khiến kẻ ác phải hoàn lương, kẻ thù phải thành bạn. Xin được trả lời rằng đó...

Exit mobile version