Site icon Tạp chí Đáng Nhớ

Tìm hiểu tranh kiếng Nam Bộ

Tranh kiếng là một sản phẩm không thể thiếu trong trang trí nội thất của người dân phương Nam, nó mang đậm nét văn hóa, bản sắc nghệ thuật riêng biệt của Nam Bộ so với các vùng miền khác.

Theo lịch sử thì tranh kiếng đã có mặt ở cung đình Huế từ thời Minh Mạng – Thiệu Trị nhưng phải qua quá trình nhập khẩu khá rắc rối. Nghệ thuật vẽ tranh kiếng chỉ thực sự bắt đầu khi các di dân Quảng Đông đến lập nghiệp ở Chợ Lớn mở các tiệm kiếng, buôn bán các loại kiếng tráng thủy để soi mặt, lộng khuôn hình, tủ, khung cửa.

Đến những năm 1920, nghề làm tranh kiếng chuyển địa bàn về vùng Lái Thiêu (Bình Dương) rồi phát triển thành một nghề thủ công lan tỏa khắp lục tỉnh, tạo thành ba làng nghề sản xuất tranh kiếng nổi tiếng nhất Nam kỳ là: Lái Thiêu (Bình Dương), Chợ Lớn (Sài Gòn) và Chợ Mới (An Giang). Cần nói thêm là Nam Bộ hồi đầu thế kỷ 20, tranh thờ chủ yếu là chạm gỗ, phù điêu sơn son thiếp vàng; các bài vị khắc chữ Hán; sản phẩm cẩn xà cừ, viết vẽ trên giấy hồng… Sự xuất hiện của tranh kiếng nhanh chóng được đón nhận nhờ giá rẻ, màu sắc tươi vui, phong cách vẽ mới lạ.

Điểm độc đáo của tranh kiếng Nam Bộ so với nhiều dòng tranh dân gian khác là vẽ từ phía sau mặt kính, sau đó mới lật tấm kính lại và đây mới là mặt chính của tranh. Cũng bởi thế, mọi chi tiết trong tranh kiếng đều phải vẽ ngược so với quy trình vẽ tranh thông thường, chi tiết nào cần vẽ sau cùng sẽ phải vẽ đầu tiên.

Một bức tranh kiếng hoàn chỉnh cần phải trải qua rất nhiều công đoạn. Những tấm kính đủ kích cỡ theo từng bức tranh được những người thợ chuẩn bị, sau đó phác thảo những đường nét của tranh bằng sơn đen, rồi sẽ đem phơi. Khi sơn khô lại tiếp tục tô màu theo thứ tự tùy theo từng bức tranh vẽ, tuy vậy vẫn phải theo quy luật ngược hoàn toàn so với tranh vẽ thông thường.

Để có được những bức tranh kiếng có đường nét, màu sắc đẹp, hài hòa đòi hỏi người thợ cần phải có sự tỉ mỉ, yêu nghề, luôn học hỏi. Tranh kiếng không những đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng, tôn giáo, mĩ thuật của công chúng khắp các thôn xã từ miền Đông đến miền Tây Nam Bộ mà còn trở thành những tác phẩm nghệ thuật dân gian không thể thiếu. Có thể nói, hầu như tất cả gia đình tại Nam Bộ cũng đều có một hay vài bức tranh kiếng kiểu như thế này.

Tuy nhiên, cùng với dòng chảy hiện đại, nghề làm tranh kiếng cũng dần mai một. Ngày nay, những bức tranh kiếng cũng không còn được ưa chuộng như trước và chủ yếu được mua về làm tranh thờ. Trong ký ức của nhiều thế hệ người dân Nam Bộ, những bức tranh kiếng vẫn là một phần không thể nào quên.

Con Rồng cháu Tiên: Huyền thoại Việt – Mường – Thái

Căn tính thông minh của một dân tộc có thể đo lường bằng khả năng sinh tồn và nỗ lực hội nhập đà tiến hoá với chính mình và toàn...

Ảnh để đời về miền Tây Nam Bộ ngày trước

Cùng cảm nhận nét đặc sắc của đời sống vùng sông nước miền Tây Nam Bộ năm 2007 qua loạt ảnh do nhiếp ảnh gia nổi tiếng người Anh Ian...

Sài Gòn ân tình

Sài Gòn, vào đầu thập niên 70, lứa thiếu niên "choai choai" chúng tôi rất mê các "thần tượng" điện ảnh Mỹ, Pháp, Tàu.. có thể kể vanh vách tên tuổi các tài tử...

Đà Nẵng – Địa danh ấy có từ bao giờ?

Địa phương được đề cập trong bài này có đến ba tên gọi: Đà Nẵng, Hàn và Tourane. Cả ba địa danh này đã được mọi người - giới biên...

Chơi chữ – thú chơi tao nhã, dí dỏm của người Việt

Chơi chữ là một phép tu từ từ vựng, lợi dụng đặc sắc về âm, về nghĩa của từ ngữ đẻ tạo sắc thái dí dỏm, hài hước… làm câu...

Đừng để “nóng giận mất khôn”

Câu chuyện của vị kiếm sĩ Samurai Hàng năm đến kỳ, Nhà Vua cử người xuống các địa phương đi thu sưu, thuế. Vào một làng chài nọ có ông...

40 bức ảnh cho cái nhìn về Đà Lạt xưa

Đà Lạt khi xưa vốn dĩ là vùng đất của những người đồng bào thiểu số thuộc bộ tộc K'Ho hiện nay. Sau cuộc khám phá của bác sĩ Yersin...

Âm gian cai quản nhân gian, làm việc gì cũng nên thận trọng

Mọi việc chúng ta làm đều có trời đất chứng giám. Cho dù bạn không thấy được hậu quả của những việc mình làm, thì vẫn có Thần đang giám...

Ngày xưa nước mía ép tay

Nước mía là thứ nước giải khát ngon, bổ rẻ và được ép nguyên chất từ mía tươi. Ngày xưa mấy xe nước mía thường dùng tay để ép mía,...

Lòng thanh liêm của kẻ bán thịt dê

Xưa nay chỉ nghe nói đến quan thanh liêm chứ không nghe nói đến dân thanh liêm. Thật ra thanh liêm là thu liễm lòng tham lại để cho phẩm...

Vì sao đại thần triều Thanh diện kiến vua thường phất hai ống tay áo?

Đây là hành động mà chúng ta thường thấy trong các bộ phim về triều Thanh, ý nghĩa của nó là gì. Sau khi nhà Thanh được lập nên, dù...

Cách viết hoa trong tiếng Việt

Đôi khi trong đời người ta, viết văn chỉ vì nhu cầu thôi thúc chứ thực ra nhà văn chưa chắc đã nắm vững một số kỹ thuật hoặc nguyên...

Exit mobile version