Nhà nọ có ba ông cháu. Một hôm, ông sai cháu ra chợ mua một đồng mắm và một đồng tương. Thằng bé mang hai cái bát ra chợ mua, nhưng đi một lúc, sực nhớ ra, quay lại hỏi ông: Ông ơi, đồng nào mua mắm, đồng nào mua tương?
– Ông bảo: Đồng nào cũng được!
– Thằng bé lại chạy đi, một hồi lâu, lại mang hai cái bát không về, hỏi: Ban nãy cháu quên chưa hỏi ông bát nào đựng mắm, bát nào đựng tương?
– Ông tức quá đánh cho nó mấy roi. Vừa lúc đó bố thằng bé đi đâu về, thấy thế nổi giận nói: À! Ông đánh con tôi phải không? Thế thì sợ gì mà tôi không đánh con ông! Nói rồi tự đánh vào mình một hồi nên thân.
– Người ông cũng phát khùng lên bảo: À! Mày đánh con ông thì… thì ông treo cổ cha mày lên!
– Rồi ông ta vội vàng đi tìm thừng để treo cổ.
Đây là một trong những câu truyện cười dân gian châm biếm được nhiều người tìm đọc nhất. Câu chuyện phê phán hành động tức cười của một anh thầy đồ “dốt đặc cán mai” mà lại cố tình giấu dốt.
Tuy nhiên, càng cố tình che giấu thì sự dốt nát lại càng lộ ra. Thông qua câu truyện Tam đại con gà, người dân muốn phê phán chê bai một tật xấu đối với những người không chịu học hỏi mà lúc nào cũng tự cho ta đây tài giỏi mặc dù bản thân không biết gì.
