“Chẳng có lăng kính nào trong suốt hơn thủy tinh thể của mắt. Chẳng có màn hình nào nhạy cảm hơn võng mạc và ký ức. Chỉ sợ ta không chịu mở to mắt để nhìn và mở rộng lòng để nhớ.”
Câu nói tưởng chừng như đơn giản ấy đã in sâu vào trong tâm trí tôi ngay từ lần đầu tiên đọc nó. Từng dòng chữ chạy qua trí óc tôi như một thước phim quay chậm. Tôi thuộc nó một cách nhuần nhuyễn như cái cách mà tôi vẫn hay làm công việc thường ngày – một thói quen. Tôi cũng chẳng nhớ là mình đọc nó ở đâu và khi nào. Nó cũng đã in sâu trong bộ nhớ của tôi từ lúc nào nữa. Nhưng nó mang lại cho tôi một suy nghĩ khác, một góc nhìn khác về những gì diễn ra quanh tôi.
Đôi mắt – cửa sổ của tâm hồn, nơi mà mọi hỉ nộ ái ố đều ẩn giấu trong đó. Nhà bác học Albert Einstein đã nói rằng: “Trải nghiệm đẹp đẽ nhất chúng ta có thể có, chính là sự bí ẩn…Bất cứ ai không còn trải nghiệm cảm giác này, đồng thời không còn biết ngạc nhiên, thán phục. Điều đó giống như bạn đã chết rồi, bởi đôi mắt đã hoàn toàn u tối.” Qua đôi mắt mà ta có thể thấy được những điều kỳ diệu trong cuộc sống, thấy được những người ta yêu thương và tất cả những thứ vẫn đang tồn tại trong thế giới này.
Có hàng ngàn bông hoa đang khoe sắc rực rỡ, nở rộ cả một khu vườn. Thấy tiếng chim hót líu lo trên những cành cây cao sau nhà. Cả những tia nắng đầu tiên đang len lỏi qua kẽ lá rơi bên thềm nhà lúc sáng sớm. Hay những cơn mưa xối xả như trút nước vào ngày mưa gió bão bùng.
Thấy bàn tay mẹ cha đã chai sạn, gân guốc; mái tóc hoa râm nhuộm màu sương gió. Thấy khuôn mặt khắc khổ đầy nếp nhăn do thời gian đã in hằn lên. Rồi cả những chiếc áo thấm đẫm mồ hôi của mẹ, của cha sau một ngày làm việc. Tất cả vất vả lo toan của cuộc sống đang đè nặng lên đôi vai gầy và nhỏ bé ấy.
Những điều tưởng chừng như đơn giản và rất đỗi thân thuộc ấy qua cửa sổ tâm hồn lại giống như một bức tranh muôn màu, sinh động đến từng chi tiết. Mỗi hình ảnh dù chỉ là nhỏ bé nhưng vẫn để lại ấn tượng vô cùng sâu sắc.Tạo thành một mảng ký ức không thể xóa nhòa, in đậm trong mỗi tâm hồn.
Ký ức luôn gợi nhớ cho ta về những điều đã cũ, những điều chỉ còn lại trong trí nhớ mà mỗi khi có dịp lại hồi tưởng như một bản nhạc không lời. Trong ký ức của tôi là những ngày thơ bé đi ra đồng mò cua bắt ốc, đi tắm mưa và các trò chơi dân gian cùng mấy đứa trong xóm. Là đi học vào ngày mưa, đường đất nên thành bùn nhão nhoét vừa đi vừa bấm chân xuống đường vì sợ ngã. Là có ngày theo cha đi câu cá ngoài bờ ao. Là những buổi chiều cố gắng nấu cơm thật sớm sau đó đi bắt chuồn chuồn, bão bão; rồi lại thả ra. Là những ngày ngồi bên bếp củi trông nồi bánh chưng mỗi khi Tết về.
Ký ức là những cái ôm của mẹ vỗ về mỗi khi tôi buồn. Là những lời khuyên, lời dạy bảo của cha về cách sống, cách đối nhân xử thế giữa người với người. Là lời cổ vũ động viên của cha khi tôi thất bại. Là lời khen mỗi khi tôi được điểm tốt hay làm tốt công việc được giao của mình vào những ngày thơ bé. Là ngày chờ cha lĩnh lương về và mua cho tôi hộp sữa ông thọ. Là ngày mẹ tôi đi chợ về mua cho đồng quà tấm bánh. Là vào ngày Quốc Khánh 2/9 ba tôi chở trên chiếc xe cà tàng đi vườn bách thú ở công viên Thủ Lệ, đi xem bắn pháo hoa trên Bờ Hồ hay đi Hội gò Đống Đa…Tất cả hiện lên giống như tôi đang xem một bộ phim về thời thơ ấu vậy.
Lớn lên công việc bận rộn, cuộc sống bon chen ngoài xã hội khiến tôi đã quên dần đi mất giá trị của những điều bình dị đó. Tôi đã ít quan tâm đến ba mẹ; ít để ý đến sự thay đổi từ cảm xúc, tâm trạng của những người thân yêu trong gia đình. Thậm chí kể cả có những cây ba tôi trồng ngoài ban công trước cửa phòng tôi nở hoa rực rỡ, cho đến khi tàn lụi thì tôi mới ghé thăm nó. Tôi thấy mình đã thật sự quá vô tâm trong chính ngôi nhà thân yêu và gắn bó với mình.
Tôi bỗng nhớ đến câu nói của nhà văn người Anh Charles Reade:
“Gieo ý tưởng, gặt hành động
Gieo hành động, gặt thói quen
Gieo thói quen, gặt tính cách
Gieo tính cách, gặt số phận.”
Tôi thầm nghĩ, không chỉ có tôi mà tất cả chúng ta nếu cứ vô tâm với những người thân yêu, với mọi điều xung quanh thì sớm hay muộn nó sẽ trở thành thói quen. Khi đã trở thành một thói quen thì đó là một điều vô cùng đáng sợ. Chúng ta đang tự tách mình ra khỏi mái nhà có tên “yêu thương”, tự nhốt mình vào thế giới “cô độc” và đắm chìm mình dưới đáy biển sâu mù mịt, tăm tối. Chúng ta sẽ không còn biết đến thế nào là sự ấm áp, thế nào là bình yên, thế nào là yêu thương và chia sẻ. Và chính chúng ta cũng sẽ không bao giờ nhận được những điều như thế nữa. Những điều tưởng chừng như đơn giản và luôn hiện hữu một cách tự nhiên ấy. Không, tôi hoàn toàn không muốn điều đó xảy ra, tôi rất sợ cảm giác như thế.
Rồi sâu thẳm trong chính tâm hồn tôi vang vọng lên một câu nói: Buồn mày lắm đó! Và tôi đã thật sự nhận ra nỗi buồn đang dần dần chiếm lấy con tim tôi, bao bọc nó như tơ nhện một cách chằng chịt. Nó đang cố gắng nhắc nhở với tôi rằng: Đừng vô tâm với những điều xảy ra xung quanh mình. Vì sẽ có một ngày, bạn phải hối hận khi không còn những điều như thế để quan tâm, để chăm sóc và để ngắm nhìn nữa đâu. Chúng ta có đôi mắt để nhìn và một trái tim để nhớ, để yêu thương. Đừng biến nó trở nên mục rỗng và trở thành một kẻ tàn tật đầy khiếm khuyết. Hãy biến nó trở nên hoàn hảo từ chính trong tim mình. Cùng nhau yêu thương và quan tâm đến nhau hơn nữa nhé dù chỉ là những điều nhỏ bé nhất.
