Site icon Tạp chí Đáng Nhớ

Nguồn gốc cách xưng hô “Bệ Hạ” và “Vạn Tuế”

“Bệ hạ” vốn là chỉ bậc lên xuống trong cung điện, cũng chỉ bậc lên xuống trước ngai vàng của hoàng đế.

Vua Thiệu Trị và Vua Tự Đức ( Ảnh Internet)

Khi lâm triều, hai bên “bệ” là các cận thần đứng chầu. Để đề phòng bất trắc xảy ra và thể hiện sự uy phong của nhà vua, quần thần thường không được nói trực tiếp với vua, mà phải do thị vệ ở dưới “bệ hạ” truyền đạt lên, để khẳng định sự uy nghiêm của hoàng đế.

Từ “bệ hạ” được ghi chép sớm nhất trong “Sử Ký Tư Mã Thiên”. Sử ký -Tần Thủy Hoàng bản kỷ” có ghi lại như sau: “Nay bệ hạ hưng nghĩa quân, diệt tàn tặc, bình định thiên hạ, trong nước là các quận huyện, pháp luật được thống nhất, từ cổ chí kim chưa từng có, Ngũ Đế cũng không bằng.”

Sau đó mọi người dùng từ “bệ hạ” để xưng hô trực tiếp với hoàng đế, thể hiện rằng mặc dù bản thân đang nói chuyện với hoàng đế, nhưng vẫn luôn nhớ rằng thực ra mình không có tư cách này.

Từ “Vạn Tuế” vốn chỉ là một cách hô hoan dùng để chúc mừng do mọi người tự bộc phát từ niềm vui trong lòng mình mà ra. Trước thời Tần Hán, cách hô “vạn tuế” là chuyện rất bình thường. Sau đó, khi quần thần yết kiến quân vương, cũng thường hô “vạn tuế”, từ đó trở thành một kiểu lễ nghi.

Để biểu thị sự tôn kính với hoàng đế, “vạn tuế” cũng nghiễm nhiên trở thành cách xưng hô của vua. Thời đó, vua còn được gọi là Thiên tử, thể hiện quyền lực tối thượng của vua là do trời ban. Nếu hô “vạn tuế” với người khác, thì hoàng đế cũng không can thiệp.

Hán Vũ Đế cũng từng định dùng “vạn tuế” làm cách gọi của riêng mình, và không cho người khác sử dụng, nhưng không thành. Các đời vua sau cũng không ai có được riêng danh xưng “vạn tuế” này.

Mãi cho đến thời Tống, “vạn tuế” mới chính thức trở thành quyền sở hữu riêng của nhà vua. Nếu quần thần nào được xưng hô “vạn tuế” thì bị khép tội phạm thượng và bị phạt nặng. Khẩu Chuẩn, một vị quan nổi tiếng là trung quân, một lần đang cùng đi với Ôn Trọng Thư thì gặp phải một “người điên”, đón đường hô “Vạn tuế”. Kẻ thù của Khẩu Chuẩn biết được, liền bẩm báo với vua, Khẩu Chuẩn liền bị giáng chức.

Theo Tìm hiểu văn hóa Phương Đông

Câu chuyện chè Thưng

Chè thưng coi ngọt ngào vậy mà lại là món “khó ăn” nhứt cho tôi, trước do cái tên bí hiểm, sau vì quá khứ đầy bí ẩn của nó....

Chiến trường Vị Xuyên: giải mã một cuộc chiến

“Mặt trận Vị Xuyên”, tên do phía VN đặt, TQ khởi động từ tháng 4 năm 1984, chấm dứt vào tháng 4 năm 1989, kéo dài đúng 5 năm. Địa...

Ông Ba Bị là ai?

Khi hù doạ trẻ con, người ta thường dùng hình ảnh ông Ba Bị. Nhưng ông Ba Bị là ai? Việt Nam tự điển của Hội Khai Trí Tiến Đức...

Quý ông Sài thành cùng lịch sử những đôi giày Tây

Những năm 1920, giày da kiểu phương Tây bắt đầu phổ biển cho nam giới ở miền Nam. Trước đó, loại giày được nhiều người mang nhất là giày hàm...

Những kết hợp bất thường trong ca từ nhạc Trịnh Công Sơn dưới góc độ ngữ pháp

Đã gần 20 năm nhạc sĩ Trịnh Công Sơn trở về với “cát bụi”. Bao năm qua, ở mọi miền trên đất nước Việt Nam, người ta vẫn xao xuyến...

Cuộc đời cô quạnh của nhạc sĩ Thanh Bình: Con đường mình đi sao chông gai…

Nhạc sĩ Thanh Bình qua đời năm 2014 khi không có vợ con bên cạnh, chỉ có những ca khúc do ông viết thay lời đưa tiễn ông, nhất là...

Một số dạng công trình kiến trúc phổ biến ở các nước Á Đông

Các loại hình kiến trúc phổ biến ở phương Đông nhìn chung có thể được chia làm hai nhóm dựa trên lịch sử tiến hoá. Nhóm 1 là kiến trúc đặc...

Báo Sáng Tạo 60 năm trước

1- Cầm trên tay tờ tạp chí đã cầm đã đọc 60 năm trước, trong tôi một ngày đầu năm dương lịch 2017, có lác đác vài giọt mưa thưa...

Thương nhớ Sài Gòn

Tôi đã từng sống ở Sài Gòn gần 40 năm – 34 năm liên tục kể từ 1975 đến 2009 và một vài năm không liên tục trước 1975. Một...

Sông Ông Lãnh (Sài Gòn 1952)

Tây đặt cho nó cái tên rất ngây ngô là “Rạch Cắc chú” (Arroyo chinois).Tôi muốn ít lắm nó cũng được gọi là Lạch Bến Nghé cho dễ nghe và...

Tại sao lại gọi là “Lơ” xe Đò

Thường mỗi chiếc xe đò có 1 phụ xế lo soát vé và bốc vác hành lý lên xe xuống xe cho hành khách . Chữ “Lơ” xe đò là chữ...

10 lý do khiến giới trẻ ngày nay từ bỏ Thiên Chúa giáo

Trong giới truyền giáo, từ lâu người ta biết rằng trẻ em lớn lên trong gia đình Ki-tô giáo, khoảng chừng ba phần tư sẽ từ bỏ niềm tin sau...

Exit mobile version