“Bồ tèo” là một từ thông tục dùng để chỉ bạn hoặc người quen, thường ở một mức độ thân mật nhất định. Từ này rất thịnh hành vào những năm 90 và bây giờ vẫn được dùng tại nhiều địa phương? Nhưng không phải ai cũng biết xuất xứ của nó.
Theo nhiều tư liệu thì “bồ tèo” vốn xuất phát từ “pote” trong tiếng Pháp. Từ điển Cambridge (Cambridge Dictionary) có giảng: “Pote: friend, buddy”. Trang ThoughtCo giải thích chi tiết hơn: “The informal French noun un pote, …means buddy, chum, or mate. Generally, it means “friend”, but a close friend that you spend a lot of time with” (pote trong tiếng Pháp là một từ thông tục, …có nghĩa là bạn, bạn thân hay người đồng hành. Thông thường, nó có nghĩa là “bạn”, nhưng là một người bạn mà bạn đã dành rất nhiều thời gian với họ). Nghĩa này hoàn toàn khớp với “bồ tèo” trong tiếng Việt.
Có lẽ người Việt đã tiếp thu từ “pote” vào thời Pháp thuộc, biến âm thành “bồ tèo” rồi sau đó rút ngắn thành “bồ”, là một cách nói có thể dùng cho bạn (“bớt đi bồ ơi”) hoặc người yêu (“em có bồ chưa?”). Sau này do sự đồng âm với “bồ” trong “bồ thóc”, “bồ lúa” nên người ta mới ghép “bồ” với “bịch” (cũng là một vật để chứa đồ) tạo thành từ “bồ bịch”.
Ngoài ra nhiều người cũng đưa ra những giải thích khác cho từ “bồ”. Có người cho rằng “bồ” vốn là từ “bồ thóc, bồ lúa” thật vì đó là những thứ chứa lương thực, không thể thiếu đối với người dân, ví người yêu như “bồ” để nêu lên tầm quan trọng của họ. Ngoài ra trang Wikitionary có giải thích “bồ” bắt nguồn từ chữ Hán 補 mà âm hiện hành là “bổ”, nghĩa là “thêm vào”, như trong “bổ sung”, “bổ trợ”. Tuy nhiên hai giả thuyết này không hợp lý vì nếu vậy từ “bồ” phải được phổ biến từ xưa, nhưng thực tế ta thấy nó chỉ được ghi nhận trong các tư liệu từ khoảng thể kỉ 19, 20 mà thôi.
Do đó, chúng tôi vẫn đồng tình với giả thuyết cho rằng “bồ” bắt nguồn từ “bồ tèo”, rồi do đồng âm với “bồ thóc”, “bồ lúa” mà được ghép với “bịch” thành “bồ bịch”.
