Ngày nay, có ba hội quán cổ của người Việt gốc Hoa ở Chợ Lớn thờ Tề Thiên Đại Thánh. Đây đều là các hội quán do người gốc Phúc Kiến xây dựng.
Ảnh trong bài được chụp tại khám thờ Tề Thiên Đại Thánh ở hội quán Hà Chương, 802 Nguyễn Trãi, quận 5
Tục thờ Tề Thiên Đại Thánh là một nét văn hóa độc đáo của cộng đồng người Việt gốc Hoa sinh sống ở vùng đất Chợ Lớn xưa. Quanh tục thờ này có khá nhiều điều thú vị mà không phải ai cũng biết.
Tôn Ngộ Không hay là Tề Thiên Đại Thánh vốn là một hình tượng văn học xuất hiện từ thời cổ đại Trung Hoa, được đưa vào tiểu thuyết Tây Du Ký từ thế kỷ 16. Đây được xem là nhân vật nổi tiếng nhất trong văn học cổ Trung Hoa và cũng là một hình tượng nghệ thuật thân thuộc với hàng triệu người Việt thông qua loạt phim truyền hình Tây Dy Ký do Trung Quốc sản xuất, trình chiếu từ năm 1986.
Trong Tây Du Ký, Tôn Ngộ Không là một con khỉ thành tinh sở hữu 72 phép thần thông. Sau khi được Ngọc Hoàng phong là Tề Thiên Đại Thánh (nghĩa là “Thánh lớn bằng trời”), Tôn Ngộ Không đã đại náo Thiên cung và bị Đức Phật nhốt dưới dãy núi Ngũ Hành Sơn suốt 500 năm trước khi quy phục Đường Tam Tạng và giúp vị hòa thượng này đi sang Tây Thiên thỉnh kinh.
Vượt qua nhiều sóng gió, các thầy trò Đường Tam Tạng đã lấy được kinh và thành chính quả, được phong làm Phật. Danh hiệu của Tôn Ngộ Không là Đấu Chiến Thắng Phật. Kể từ đó Tôn Ngộ Không – Tề Thiên Đại Thánh được thờ phụng như một vị Phật.
Do sức ảnh hưởng lớn trong văn hóa dân gian, từ một hình tượng hư cấu xuất hiện trong văn học, Tề Thiên Đại Thánh đã trở thành một đối tượng được thờ phụng trong nhiều đền miếu người Hoa, đặc biệt là ở vùng Phúc Kiến.
Trong quá trình di dân vào thế kỷ 17-19, cộng đồng người Phúc Kiến đã mang theo tục thờ Tề Thiên Đại Thánh đến các vùng đất mới, trong đó có Chợ Lớn và một số địa phương khác ở Việt Nam.
Ngày nay, có ba hội quán cổ của người Hoa Chợ Lớn thờ Tề Thiên Đại Thánh, là các hội quán Ôn Lăng, Hà Chương, Nhị Phủ. Đây đều là các hội quán do người gốc Phúc Kiến xây dựng.
Trong các hội quán này, hội quán Hà Chương là nơi có khám thờ Tề Thiên Đại Thánh lộng lẫy và tinh xảo nhất.
Các món ăn ưa thích của “Vua Khỉ” được bày trên khám thờ.
Toàn cảnh khám thờ Tề Thiên Đại Thánh ở hội quán Hà Chương.
