Site icon Tạp chí Đáng Nhớ

Song hỷ là gì?

Chữ Hỷ (喜) là một từ gốc Hán, được cấu thành từ bộ sĩ (士)nghĩa là kẻ sĩ, 2 bộ khẩu(口)nghĩa là cái miệng, bộ bát(八)nghĩa là số 8, bộ nhất(一)nghĩa là số 1. Các bộ này được kết hợp lại theo nguyên tắc bút thuận từ trên xuống, trái sang phải, trong ra ngoài để tạo lên chữ hỷ (喜) mang ý nghĩa là vui vẻ.

Chữ Song Hỷ (囍) được ghép lại từ 2 chữ Hỷ (喜), trong đó chữ Song có nghĩa là haiHỷ mang ý nghĩa mừng vui; khi ghép lại, Song Hỷ mang ý nghĩa niềm vui nhân đôi.

Chữ Hỷ phiên âm trong tiếng Hán là xi, tuy nhiên vì theo cách đọc 2 chữ giống nhau của người Trung Quốc thường không đọc là xixi mà sẽ đọc là shuangxi nên phiên âm ra sẽ là Song Hỷ. Ngoài ra, do có nguồn gốc từ Trung Quốc nên chữ Song Hỷ vẫn giữ nguyên cách viết theo tiếng Trung khi được treo trong các lễ cưới của người Việt Nam.

Sự ra đời của chữ Song Hỷ liên quan đến giai thoại của Vương An Thạch (王安石 Wang Anshi) – một danh sĩ nổi tiếng thời nhà Bắc Tống và cũng là nhà kinh tế, chính trị lỗi lạc trong lịch sử Trung Quốc.
Năm 20 tuổi, Vương An Thạch lên kinh dự thi. Khi qua một vùng nọ, họ Vương thấy mọi người tập trung rất đông với lời ca tiếng hát tưng bừng. Thì ra là có một viên ngoại treo câu đối kén rể, câu đối như sau:“Tẩu mã đăng, đăng tẩu mã, đăng tức mã đình bộ
(
走馬燈,燈馬走,燈熄馬停步 
Tạm dịch: Ngựa chạy theo đèn, đèn chạy theo ngựa, đèn tắt, ngựa dừng chân). 

Câu đối này vẫn chưa ai đối được. Vì còn phải đi cho kịp kì thi, Vương An Thạch dù bị hấp dẫn nhưng đành ghi nhớ vế đối trong lòng rồi tiếp tục lên đường. Vào hôm mở khoa thi, viên chủ khảo cũng ra đề là một câu đối:

Phi hổ kỳ, kỳ phi hổ, kỳ quyển hổ tàng thân
(飛虎旗,旗虎飛,旗卷虎藏身
Tạm dịch: Hổ bay theo cờ, cờ bay theo hổ, cờ cuốn, hổ ẩn mình).

Vương An Thạch bỗng sáng mắt, bèn khớp với vế đối kén rể của viên ngoại nọ thì thành một câu đối rất hoàn chỉnh, liền trình lên quan chủ khảo. Quan chủ khảo vô cùng tán thưởng, cho đỗ đầu kỳ thi đó.

Trên đường về, ghé lại vùng nọ, Vương An Thạch thấy câu đối vẫn chưa có người đối được bèn mang vế đối của chủ khảo ra khớp:

Tẩu mã đăng, đăng tẩu mã, đăng tức mã đình bộ
Phi hổ kỳ, kỳ phi hổ, kỳ quyển hổ tàng thân
(走馬燈,燈馬走,燈熄馬停步
飛虎旗,旗虎飛,旗卷虎藏身)

Viên ngoại vô cùng mừng rỡ, thấy vế đối rất chỉnh, rất khéo lại ẩn ý khoe tương lai nên nói với Vương An Thạch rằng: “Vế đối là của con gái lão, nó kén chồng nên thách đối như thế, nếu ai đối được nó mới đồng ý lấy làm chồng. Để lão gọi con gái lão ra cho hai đàng giáp mặt.

Sau đó đám cưới được tổ chức linh đình tại nhà viên ngoại. Vương An Thạch cưới được vợ tài giỏi và giàu có, ở luôn tại nhà Viên ngoại.

Ngay liền trong ngày đó, triều đình đăng bảng, Vương An Thạch đậu Trạng nguyên, được triều đình gọi lên kinh đô nhậm chức.

Thế là chàng họ Vương nhờ may mắn mà đạt được một lượt hai điều vui mừng: cưới được vợ tài giỏi giàu có và đậu Trạng nguyên. Vương An Thách bèn hứng chí ngâm nga:

Vận may đối đáp thành song hỷ,
Cờ hổ, đèn quân kết vợ chồng.

Sau đó, ông lấy giấy viết hai chữ Hỷ rất to trình lên nhạc gia và gửi về gia đình mỗi nhà một bản, thông báo lại hai việc cực kỳ may mắn, tốt lành là đại đăng khoa (thi đỗ) và tiểu đăng khoa (lấy vợ).

Ngày nay, việc sử dụng chữ Song Hỷ trong các lễ cưới mang ý nghĩa như lời chúc phúc mong muốn cho đôi vợ chồng trẻ sẽ luôn hòa thuận, vui vẻ và sau khi kết thúc lễ cưới niềm vui sẽ được nhân đôi khi đôi vợ chồng sẽ sớm đón con đầu lòng.

Ông Năm Chuột (Truyện ngắn )

Hồi tôi còn mười bốn tuổi, mười lăm tuổi, thì đã nghe người làng nói nhiều về cái tên Năm Chuột. Về gốc gác của hắn, chỉ thấy nói là...

Cái chết và câu chuyện của Ngũ tổ Thiền Tông

“Sinh, lão, bệnh, tử” là quy luật của sinh mệnh con người. So với “lão, bệnh” thì “sinh” và “tử” có lẽ vẫn là điều vô cùng thần bí mà...

260 từ ngữ thông dụng của dân Sài Gòn và người miền Nam

Tổng hợp 260 từ ngữ thông dụng của dân Saigon xưa nói riêng & người miền Nam ngày nay nói chung ! Ảnh : Rick Parker 1. À nha =...

Đời sống người An Nam xưa qua tranh vẽ

Cùng xem những tác phẩm cực lý thú từ bộ tranh vẽ tay độc bản "10 bức tranh An Nam đại diện cho các ngành nghề ở xứ Bắc Kỳ,...

Lai lịch của “Tam Hoàng Ngũ Đế” thời thượng cổ

Giai đoạn đầu của lịch sử Trung Hoa được gọi là thời kỳ Tiên Tần, được chia thành bốn thời đại là Hoàng, Đế, Vương, Bá. Người thống trị cao nhất ban đầu được xưng...

“Cổ xúy” hay “cổ súy”?

Có thể khẳng định ngay: từ chính xác phải là “cổ xúy”. Từ điển tiếng Việt do Hoàng Phê chủ biên có giảng: “Cổ xúy: Hô hào và động viên....

Lăng mộ danh tướng Ông Ích Khiêm ở Đà Nẵng

Là một vị tướng khẳng khái và mưu lược, Ông Ích Khiêm có công trong việc cầm quân bảo vệ Đà Nẵng khi thực dân Pháp nổ súng tấn công...

Tại sao nạ dòng không lấy được trai tơ?

Không phải tác giả đặt câu hỏi để giải đáp, mà chính tác giả thắc mắc mong được giải đáp vì sao có sự bất công đó? Ngày xưa những...

Ngôn ngữ qua văn chương – Phương ngữ Bắc bộ

Ngày xa xưa, Việt Nam ta trải dài từ Ải Nam Quan xuống đến Mũi Cà Mau. Về mặt địa lý, đất nước được chia làm 3 Kỳ: Bắc kỳ,...

Vai trò tộc trưởng xưa và nay khác nhau như thế nào?

Ngày xưa việc họ là cứ vào tộc trưởng. Họ lớn có tộc trưởng họ lớn; các chi có trưởng chi . Tộc trưởng có quyền lợi, nghĩa vụ rõ...

Viện Dục Anh ở Sài Gòn

Theo số liệu còn giữ được thì trong thập niên 1930 ở Nam Kỳ có khoảng gần 4000 trẻ mồ côi trên tổng số dân chưa đầy 4 triệu. Thế...

Hành trình về thời đại Hùng Vương dựng nước (P4, 5, 6)

CHƯƠNG IV: ĐI TÌM DẤU VẾT MỘT THỜI ĐẠI TRÊN NHỮNG DI TÍCH KHẢO CỔ Như thế là, bằng những phương pháp khoa học hiện đại, các nhà khảo cổ học Việt...

Exit mobile version