Site icon Tạp chí Đáng Nhớ

Súp hay Xúp?

Súp hay Xúp? Từ chính xác phải là “xúp”. Đây là từ mượn từ tiếng Pháp soupe, cùng một nguồn với từ tiếng Anh “soup”. Tuy viết là “soupe” nhưng cách phát âm lại theo lối “x” (xờ nhẹ) nên phải phiên âm là “xúp” mới chính xác.

“Xúp” là một món ăn khá gần với món canh của người Việt (đến mức nhiều lúc người ta dịch “canh” thành “soup”). Tuy nhiên nếu suy xét kĩ ta sẽ thấy: xúp thường chú trọng vào phần cái hơn là phần nước, còn canh thì ngược lại.

Nguyên tắc phiên âm không dựa trên mặt chữ mà dựa trên phát âm là một điều tối quan trọng. Điều này đã được ngầm công nhận trong cách Việt hoá từ ngữ của người xưa.

Những từ có phát âm “s” (sờ nặng), trong tiếng Pháp thường được biểu diễn bằng “sh”, “ch”, thì tiếng Việt phải dùng “s”. Ví dụ như:

– Sốc: tiếng Pháp là “choc”, tiếng Anh là “shock”
– Sạc: tiếng Pháp là “charger”, tiếng Anh là “charge”
– Súp lơ: tiếng Pháp là “chou-fleur”
– Cao su: tiếng Pháp là “caoutchouc”

Những từ có phát âm “x” (xờ nhẹ), trong tiếng Pháp thường được biểu diễn bằng “s”, “c” thì tiếng Việt phải dùng “x”. Ví dụ:

– Xúc xích: tiếng Pháp là “saucisse”
– Xi măng: tiếng Pháp là “ciment”
– Xà phòng: tiếng Pháp là “savon”
– Nước xốt: tiếng Pháp là “sauce”

Nắm được quy tắc này, ta sẽ không còn sợ sai chính tả khi viết các từ mượn tiếng Pháp liên quan đến “s”, “x” nữa.

 

Chơi chữ – thú chơi tao nhã, dí dỏm của người Việt

Chơi chữ là một phép tu từ từ vựng, lợi dụng đặc sắc về âm, về nghĩa của từ ngữ đẻ tạo sắc thái dí dỏm, hài hước… làm câu...

Kỷ Niệm Với Song Ngọc – Hà Nội Ngày Tháng Cũ

Bài viết Song Ngọc, Dòng Nhạc Của Một Thời Để Nhớ của tôi vào Hè 2018. Khi viết bài nầy, chúng tôi đã gọi điện thoại trò chuyện và email...

Người Việt thế kỷ 19 qua lăng kính sử gia Nhật

* Pháp Việt giao binh ký – Một tài liệu quý cho sự tu sử nước nhà Pháp Việt giao binh ký là cuốn sách chép cuộc chiến tranh của nước Việt...

Tấn bi kịch lịch sử của Hồ Quý Ly

Hồ Quý Ly (1336-1407) là nhân vật gây nhiều tranh cãi trong lịch sử. Các sử gia Lê – Nguyễn chê mắng ông thậm tệ, các học giả hiện đại...

Đường Lâm – ngôi làng cổ nổi tiếng nhất Việt Nam

Xét về quy mô kiến trúc, làng cổ Đường Lâm chỉ đứng sau phố cổ Hội An và phố cổ Hà Nội. Đây là làng cổ đầu tiên ở Việt...

Nguyễn Tấn Đời – Vua gạch ngói Nam kỳ

Một tài phiệt của Sài Gòn trước 1975 Không bằng cấp, không kinh nghiệm, nhưng với khả năng kinh doanh thiên phú, ông đã làm cho giới tài phiệt và...

Ảnh cổ Việt Nam và tư liệu – Phần 13

Những bức ảnh Việt Nam xưa được sưu tầm từ nhiều nguồn giúp chúng ta hình dung được khung cảnh Việt Nam trong quá khứ. Mời quý vị cùng xem....

Lấy chồng sớm làm gì…

Thế nào là sớm hay muộn là tùy quan niệm và môi trường xã hội của mỗi người. Có người 28 tuổi vẫn là sớm, có người 23 tuổi đã...

Cái bẫy chuột

Con chuột nhìn qua cái lỗ trên tường thấy hai vợ chồng nông dân đang cầm cái bẫy chuột nó hốt hoảng chạy vào trong để cảnh báo các con...

Ký ức Trung Thu rực rỡ của một người Sài Gòn

Những chiếc bánh nướng thơm phức được bày biện cạnh ấm trà đặc quánh, xóm nhỏ sáng trưng ánh đèn, và chiếc lồng đèn giấy kiếng xanh đỏ thì lấp...

Sài Gòn thập niên 1880 trong loạt ảnh của Pierre Dieulefils

Cùng xem những hình ảnh tư liệu có độ phân giải cao về Sài Gòn giai đoạn 1880-1890 do nhiếp ảnh gia Pháp Pierre Dieulefils (1862-1837) thực hiện. Dinh toàn...

Trận thủy chiến Thị Nại 1801

Trận Thị Nại 1801, là trận thủy chiến dữ dội nhất, trận thư hùng quyết định, đáng được gọi là "Võ công đệ nhất" trong thời trung hưng của nhà...

Exit mobile version