Con dĩn (hay còn được gọi là con bọt mát, dãn) là loài côn trùng có cánh, nhỏ li ti và hay bay thành từng đám ngoài trời. Chúng thường sống tại những vùng cây cối rậm rạp, ẩm thấp và sinh sôi liên tục. Có nhiều loại dĩn khác nhau và trong đó có loại chuyên hút máu người lẫn vật nuôi. Loài này giống muỗi ở điểm là chỉ có dĩn cái mới hút máu.
Nhìn qua thì loài vật này có hình dáng tương đối giống muỗi, tuy nhiên kích thước của nó chỉ nhỏ từ 1-3mm và chia thành 3 phần rõ rệt. Chúng xuất hiện nhiều vào mùa hè hoặc thời tiết ẩm ướt sau giông bão. Ngoài ra, ánh sáng có sức hấp dẫn rất cao với dĩn nên chúng thường bám đầy trên các hệ thống chiếu sáng ở nhà.
Con dĩn tuy nhỏ hơn muỗi nhưng độ nguy hiểm cũng chẳng hề kém cạnh “đồng nghiệp”
Vì kích cỡ dĩn cực kỳ nhỏ nên rất khó để phát hiện ra sớm, chỉ khi bị đốt sưng tấy lên thì chúng ta mới cảm nhận được. Vết đốt của dĩn sẽ làm da sưng đỏ, ngứa ngáy khó chịu và có thể gây nhiễm trùng. Chúng cũng là tác nhân của nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
Con dĩn tuy nhỏ nhưng gây hại và truyền bệnh lại chẳng gì bằng
Chúng ta ít khi nghe nhiều về loài côn trùng này nên không biết nó gây hại thế nào. Theo các chuyên gia, nếu nhà có nhiều dĩn thì cần phải diệt tận gốc ngay kẻo sẽ chịu hàng loạt tác hại sau, đặc biệt nhà nhiều con trẻ nên cẩn thận:
Dĩn hút máu người và gây sưng tấy da
Như đã nói thì dĩn giống với muỗi, chỉ có dĩn cái mới hút máu để duy trì quá trình phát triển và sinh sản. Chúng luôn cần một lượng protein để sinh sôi cũng như giúp cơ thể hình thành trứng. Vậy nên, mùa sinh sản của dĩn chính là lúc chúng hoạt động và thèm hút máu nhiều nhất.
Khi dĩn hút máu con người, chúng sẽ để lại trên da những vết mẩn đỏ ngứa ngáy khó chịu. Những vết mẩn này còn dễ bị nhiễm trùng và mưng mủ ở người có cơ địa dị ứng . Tại Việt Nam thì dĩn thường hoạt động về đêm, nếu để chúng cắn phải thì mọi người sẽ khó có giấc ngủ ngon.
Truyền bệnh và ký sinh trùng vào cơ thể người
Bên trong con dĩn chứa nhiều loại virus và ký sinh trùng gây bệnh. Nếu bị chúng cắn phải, mầm bệnh sẽ theo đường dĩn hút máu và truyền vào trong cơ thể người và vật nuôi. Sau khi xâm nhập thì chúng bắt đầu ủ bệnh và chờ đủ thời gian để phát tác.
Gây phiền toái và khó chịu cho cả gia đình
Con dĩn bị ánh sáng thu hút tương tự loài thiêu thân. Chính vì vậy mà dĩn sẽ bị ánh đèn trong nhà “làm mê mẩn” và bay vào bu xung quanh, gây nên những cảm giác khó chịu cho nhiều gia đình. Chưa kể chúng còn hút máu mọi người và vật nuôi nếu đúng thời kỳ sinh sản.
Khi đi trên đường, ánh đèn xe cũng thu hút sự chú ý của dĩn nên gây nguy hiểm cho người tham gia điều khiển giao thông. Nếu đang lái xe bị dĩn bay vào mắt thì nguy cơ xảy ra tai nạn là rất lớn. Vậy nên bạn cần phải có nhiều biện pháp tiêu diệt và phòng ngừa dĩn càng sớm càng tốt.
Làm sao để đuổi dĩn ra khỏi nhà?
Không giống như muỗi, chúng ta không thể ngăn chặn dĩn bằng cách mắc mùng vì cơ thể dĩn rất nhỏ, chúng sẽ len lỏi vào các lỗ trên tấm màn lưới. Vì vậy cần phải có những biện pháp phù hợp để tiêu diệt con dĩn mà không gây ảnh hưởng đến sức khỏe, cụ thể như sau:
- Bạn có thể ăn tỏi để đuổi dĩn vì lúc này, cơ thể con người sẽ phát ra một loại mùi mà dĩn phải tránh xa. Nếu không thích ăn thì nên cắt tỏi thành miếng nhỏ rồi đặt ở cửa sổ, chúng có tác dụng tạo mùi ngăn không cho dĩn vào phòng. Hoặc có thể đặt củ tỏi trong chậu hoa, trước cửa… để chặn dĩn bay vào nhà.
Dĩn thích hút máu người và vật nuôi trong nhà để phát triển và sinh sản.
- Với những người thích hoa cỏ thì nên trồng thêm cây sả, cây hương thảo, oải hương, tía tô đất, thiên trúc quỳ… Những loại cây này vừa tỏa ra mùi vị đặc biệt có thể xua đuổi được dĩn và côn trùng, vừa giúp làm sạch không khí xung quanh nhà.
- Theo người xưa, treo túi thơm với bên trong là cỏ hương bài, bạc hà, thì là, tía tô… sẽ có tác dụng xua đuổi muỗi và dĩn hiệu quả. Túi thơm còn giúp con người tỉnh táo, thư thái trong những ngày hè oi bức.
- Cho một ít bột giặt vào chậu nước rồi để qua đêm, sáng hôm sau bạn sẽ thấy rất nhiều muỗi và dĩn chết trong đó. Nguyên nhân là do nước bột giặt có tính kiềm và mùi thơm, khiến muỗi và dĩn cái tưởng rằng đó là mùi vị ngon nên vào đó đẻ trứng. Tuy nhiên chúng không thể sinh sản ở những vùng nước có kiềm nên kết quả là chết hết trong đó.
- Bạn có thể dùng bình xịt côn trùng để diệt muỗi và dĩn nếu muốn nhanh gọn. Tuy nhiên hít phải khí từ bình xịt thường không tốt cho sức khỏe, cho nên hãy xịt trước khi ra khỏi nhà là tốt nhất, tuyệt đối không ở lại trong phòng khi vừa xịt xong.
Nếu lỡ bị dĩn đốt thì phải làm sao, cách trị dĩn đốt thế nào?
Khi bị con dĩn đốt thì chúng ta sẽ bị nổi mẩn đỏ và cảm thấy ngứa ngáy khó chịu. Để giảm ngứa thì bạn có thể sử dụng đá lạnh chườm vào nơi bị dĩn đốt, hơi lạnh sẽ khiến cơn ngứa dịu lại và bớt đau rát dần. Nếu nhà nào có sẵn tinh dầu thì có thể thoa lên vì thành phần của chúng chứa các chất kháng viêm, giảm sưng.
Bạn có thể dùng bã trà để đắp lên chỗ ngứa vì chất tannin trong trà sẽ làm khít phần da này, sau đó đẩy dịch độc của dĩn ra nhanh hơn. Hoặc đơn giản hơn là cắt một lát chanh mỏng chà vào, tính axit và kháng khuẩn của chanh sẽ giúp dịu ngay cơn ngứa.
