Mọi người ắt hẳn đều biết ý nghĩa của câu thành ngữ “Nhất ngôn cửu đỉnh”, ý chỉ rằng lời nói hết sức có trọng lượng. Vào thời cổ đại, có rất nhiều câu chuyện liên quan đến thành ngữ này!
Mao Toại tự tiến cử, một lời nặng tựa cửu đỉnh
Thời Chiến Quốc, nước Tần tấn công Hàm Đan nước Triệu, tướng quốc nước Triệu là Bình Nguyên Quân phải đi cầu viện nước Sở, muốn liên kết với nước Sở để chống lại nước Tần. Bình Nguyên Quân bèn chọn 20 môn khách văn võ song toàn để cùng đi, nhưng chọn đi chọn lại chỉ chọn được 19 người, còn một người tìm mãi không thấy ai xứng đáng, lúc này có một người tên là Mao Toại tự mình tiến cử, Bình Nguyên Quân liền thu nạp.
Đến nước Sở, Bình Nguyên Quân không thể thuyết phục được Sở Vương viện trợ cho nước Triệu. Cuối cùng Mao Toại vung kiếm lên phía trước uy hiếp, phân tích tình thế cho Sở Vương, ngôn từ mạnh mẽ sắc bén, khí thế bức người, Sở Vương bèn đồng ý thỏa thuận với nước Triệu.
Sau khi Bình Nguyên Quân trở về nước Triệu, thấy mình nói cả ngày mà không thuyết phục được Sở Vương, còn Mao Toại chỉ nói vài câu đã khiến Sở Vương tâm phục khẩu phục, vì thế khen Mao Toại rằng: “Mao tiên sinh vừa đến nước Sở, đã có thể khiến nước Sở coi trọng như cửu đỉnh. Mao tiên sinh dựa vào ba tấc lưỡi, mà có thể mạnh hơn trăm vạn quân”. Thành ngữ “Nhất ngôn cửu đỉnh” chính là bắt nguồn từ điển cố này.
Cửu đỉnh là gì?
“Đỉnh” là một công cụ dùng để thờ cúng thần linh và tổ tiên, cũng có thể được sử dụng như một công cụ để đựng thức ăn. Đại Vũ sau khi trị thuỷ thành công, lập nên triều Hạ, chia thiên hạ làm chín châu, lần lượt là Ký, Duyện, Thanh, Kinh, Dương, Lương, Ung, Từ, Dự. Đồng thời thu thập đồng ở các châu, luyện thành Cửu đỉnh (9 đỉnh), trên mỗi đỉnh khắc núi sông, con người cảnh vật, đặc sản… của mỗi châu. Chín đỉnh tượng trưng cho 9 châu, cũng có nghĩa là thiên hạ.
Đại Vũ coi “Cửu đỉnh” là bảo vật để trấn quốc, là tượng trưng cho vương quyền của Thiên tử. Nhưng “Đỉnh truyền quốc” này chỉ tồn tại được trong ba triều Hạ, Thương, Chu. Khi nước Tần diệt nước Chu, một chiếc đỉnh bị rơi xuống sông Tứ, còn tám chiếc đỉnh khác thì không rõ tung tích. Tần Thuỷ Hoàng và Hán Văn Đế từng tìm kiếm khắp sông Tứ để tìm chiếc đỉnh này, nhưng đều tốn công vô ích. “Cửu đỉnh” cứ thế bị mất tích thần bí như vậy.
Nước Tần khởi binh đến nước Chu đòi Cửu đỉnh
Cuối triều Chu, nước Tần đánh vào Đông Chu, yêu cầu hoàng thất nhà Chu giao cửu đỉnh. Vua nước Chu phái Đại phu (một chức quan) Nhan Suất đi xin nước Tề cứu trợ, đồng thời đồng ý giao cửu đỉnh cho nước Tề.
Nước Tề sau khi phái binh đẩy lùi quân Tần, chuẩn bị đòi lấy Cửu đỉnh. Nhan Suất vì muốn Tề vương từ bỏ ý định, liền hỏi Tề vương muốn vận chuyển Cửu đỉnh qua đường nào, kết quả là không có con đường nào phù hợp. Nhan Suất bèn nói trước kia sau trận Vũ vương phạt Trụ (trận Mục Dã) giành được Cửu đỉnh, để vận chuyển một đỉnh thì cần dùng chín vạn người, chín đỉnh tổng cộng là 81 vạn người, cho dù Tề vương có nhiều người như vậy, thì cũng không có con đường nào có thể vận chuyển về nước Tề. Cuối cùng Tề vương đành phải bỏ cuộc, cũng không nhắc đến chuyện vận chuyển Cửu đỉnh nữa.
Tần Vũ Vương nâng đỉnh mà chết
Thời Chiến Quốc sau khi Tần Vũ Vương hạ thành Nghi Dương, tiến thẳng vào Lạc Dương, Thiên tử nhà Chu đích thân ra nghênh tiếp. Tần Vũ Vương đi đến tông miếu (nơi thờ tổ tiên của vua) của hoàng thất nhà Chu, nhìn thấy Cửu đỉnh. Khi nhìn thấy đỉnh của Ung châu, liền mạnh miệng nói rằng muốn cùng đại lực sĩ Mạnh Thuyết thi nâng đỉnh, vì bản thân Tần Vũ Vương bẩm sinh sức lực phi phàm.
Sau khi ông dùng hết sức bình sinh để nâng đỉnh lên cao nửa thước, đột nhiên tay bị mất lực, chiếc đỉnh rơi xuống, hậu quả là rơi trúng chân của ông, khiến chân nát bấy, và chết ngay trong đêm đó.
Trong “Văn Tâm Điêu Long” quyển 18, Lưu Hiệp có nói rằng: “Một lời nói quý giá nặng hơn cửu đỉnh, ba tấc lưỡi hơn cả trăm vạn hùng binh”.
Mao Toại xuất ngôn, đã khiến Sở Vương xuất binh cứu Triệu. Lời nói của Nhan Suất đã thoái lui được thiên vạn địch quân, bảo hộ được cửu đỉnh. Thời Chiến Quốc binh mã loạn lạc, ‘nhất ngôn cửu đỉnh’ không chỉ yêu cầu trí tuệ đầy đủ, mà còn phải có đủ dũng khí. Tần Võ Vương dùng sức mạnh ngang ngược, cho rằng tự mình có thể đủ sức nâng đỉnh, kết quả chết nơi đất khách, trở thành trò cười cho thiên hạ.
Theo secretchina
