Lập phương Rubik (Khối Rubik hay đơn giản là Rubik) là một trò chơi giải đố trí tuệ được giáo sư người Hungary, Ernox Rubik phát minh vào năm 1974. Đây là một trong những trò chơi được phát minh ra nhằm giúp người chơi giải trí. Nhưng đồng thời cũng giúp người chơi phát triển tư duy và trí tuệ. Có thể nói khối Rubik là một trong những loại đồ chơi bán chạy nhất thế giới. Trong đó, Rubik 3x3x3 là phiên bản Rubik cơ bản nhất và được nhiều chơi quan tâm. Sau đây là cách xoay rubik 3×3 cơ bản dễ hiểu nhất.

Công thức tầng 3 rubik 3×3 và các quy ước, kí hiệu

Để bắt đầu giải Rubik 3x3x3, bạn cần phải hiểu và nắm rõ các quy ước cơ bản và các kí hiệu Rubik, bao gồm:

1. Hình dạng và màu sắc

Khối Rubik 3×3×3 được cấu tạo bởi các mảnh được ghép lại thành một khối lập phương 6 mặt. Mỗi mặt của Rubik bao gồm 9 ô vuông và được sơn phủ một trong sáu màu khác nhau, thông thường là trắng, đỏ, vàng, cam, xanh lá cây và xanh dương (một số khối khác thay thế mặt màu trắng bằng màu đen, trong đó Trắng đối diện với vàng, Cam đối diện với Đỏ, Lục đối diện với Lam.)

2. Các mảnh/viên của khối Rubik

Khối Rubik 3x3x3 bao gồm 26 mảnh/ viên Rubik ghép lại với nhau:

– Viên trung tâm: gồm 6 viên, mỗi viên trung tâm chỉ có 1 mặt màu, dù bạn quay như thế nào đi nữa thì vị trí của các viên này đều không thay đổi. Như vậy, màu của một viên trung tâm ở một mặt nào đó cũng chính là màu của cả mặt đó.

– Viên cạnh: gồm 12 viên, mỗi viên có 2 mặt màu. Các viên này nằm giữa các cạnh của khối Rubik.

– Viên góc: gồm 8 viên, mỗi viên có 3 mặt màu. Các viên này nằm ở các góc của khối Rubik.

cách xoay rubik 3x3 cơ bản

cách xoay rubik 3×3 cơ bản

3. Quy ước kí hiệu tên các mặt của khối Rubik

Rubik bao gồm 6 mặt, các mặt được ký hiệu theo tên viết tắt của chúng trong tiếng Anh. Việc thống nhất các ký hiệu này nhằm giúp các bạn có thể xem thêm các cách giải trong nhiều tài liệu khác. Bao gồm: R , L , U, D,  F,  B . Cụ thể như sau:

Quy ước kí hiệu tên các mặt của khối Rubik

Quy ước kí hiệu tên các mặt của khối Rubik

Lưu ý, việc các mặt màu nào được coi là R hay L hay U là tùy thuộc vào cách cầm nắm Rubik của bạn trên tay.

4. Quy ước kí hiệu về cách xoay các mặt theo công thức tầng 3 rubik 3×3

Quy ước về cách xoay này có ý nghĩa rất quan trọng trong việc học các công thức, do đó đây là phần bạn cần lưu ý để nắm rõ nhất.

 Khi viết chữ cái các mặt in hoa như  R L U D F B : có nghĩa là bạn cần xoay các mặt tương ứng 90 độ theo chiều kim đồng hồ ( tức 1/4 vòng ).

– Khi viết chữ cái các mặt in hoa kèm theo dấu  ‘  như  R’ L’ U’ D’ F’ B’hoặc chữ  i như  Ri Li Ui Di Fi Bi: có nghĩa là bạn cần xoay các mặt tương ứng 90 độ ngược chiều kim đồng hồ.

– Khi viết chữ cái các mặt in hoa kèm theo số 2 như  R2 L2 U2 D2 F2 B2: có nghĩa là bạn cần xoay các mặt tương ứng 180 độ, theo chiều nào cũng được.

Quy ước kí hiệu về cách xoay các mặt

Quy ước kí hiệu về cách xoay các mặt

Ví dụ: khi gặp công thức B tức là xoay mặt B cần được xoay 90 độ theo chiều kim đồng hồ thì ta phải để mặt B hướng về phía mình rồi mới xoay 90 độ theo chiều kim đồng hồ. Các mặt khác cũng tương tự.

Trình tự 7 bước giải một khối Rubik lập phương công thức tầng 3 rubik 3×3

Hiện tại trên thế giới có rất nhiều cách giải Rubik khác nhau. Tuy nhiên với người chơi cơ bản, phương pháp giải Rubik 7 bước được coi là dễ hiểu và dễ thực hiện nhất, giúp bạn dần làm quen được các kí hiệu và công thức.

Để giải khối Rubik 6 mặt 3x3x3 theo phương pháp cơ bản, chúng ta sẽ tiến hành lần lượt thông qua  7 bước với trình tự như sau:

Trình tự 7 bước cách xoay rubik 3x3

Trình tự 7 bước cách xoay rubik 3×3

Bước 1: Xếp tạo thành hình Chữ thập màu trắng ở tầng 1 của khối Rubik

Bước 2: Hoàn thiện xếp tầng 1 của Rubik

Bước 3:  Xoay hoàn thành tầng 2 của khối Rubik

Bước 4: Tạo chữ thập màu vàng ở tầng 3

Bước 5: Đưa các viên chữ thập màu vàng về đúng vị trí

Bước 6: Đưa các viên góc màu vàng về đúng vị trí

Bước 7: Hoàn thiện xếp khối Rubik

Sau khi đã thuần thực 7 bước trong cách xoay Rubik cơ bản như trên, bạn có thể chuyển sang Phương pháp quay Rubik nâng cao bằng phương pháp Fridrich với chỉ 4 bước giải để cải thiện kĩ năng và tốc độ quay của mình.

Ngoài ra, trước khi bắt đầu chúng ta cần biết thêm một quy ước mới liên quan tới màu sắc của các tầng của khối Rubik:

Tầng 1  được quy ước tầng có mặt trắng.

Tầng 3 được quy ước tầng có mặt màu vàng.

Bước 1: Tạo thành hình Chữ thập màu trắng ở tầng 1

Mục tiêu

Đây là bước đầu tiên trong cách xoay rubik 3×3. Xếp tạo thành chữ thập màu trắng ở tầng 1 của khối Rubik, trong đó các mặt cạnh của các viên màu trắng phải đúng màu với các viên tâm các mặt bên.

Cách thực hiện

Trước tiên hướng mặt trắng lên phía trên. Bạn xác định áp dụng công thức tầng 3 rubik 3×3 , sao cho c0

ác viên cạnh có màu trắng cần di chuyển về tầng 1 hiện đang ở tầng nào. Khi đó vị trí của các viên này sẽ phân ra làm 3 vị trí sau:

– Nếu  viên cạnh màu trắng đang ở tầng 2: Sau khi chọn được 1 viên  cạnh đang ở tầng 2, ta phải xác định nó thuộc về vị trí nào trên khối Rubik.

Trường hợp 1: màu còn lại của viên cạnh là màu đỏ, do vậy viên cạnh phải nằm ở chỗ chữ X bên phải, ngay phía trên viên giữa màu đỏ trung tâm.

Công thức sử dụng: R’ U F’ U’ hay Ri U Fi Ui

+ Trường hợp 2: màu còn lại của viên cạnh là màu  màu xanh lá cây, do đó viên cạnh phải nằm ở chỗ chữ X phía trước, phía trên viên trung tâm màu xanh.

Công thức sử dụng: U’ R U

– Nếu viên cạnh nằm ở tầng 1 hoặc 3:

Khi đó ta sẽ có 4 trường hợp như hình bên dưới. Ta xoay F hoặc F’ để đưa viên cạnh về tầng 2 rồi dùng phương pháp trên để giải.

Kết thúc bước 1

Ta được kết quả là một hình chữ thập màu trắng và đúng với các màu trung tâm như sau:

Bước 2: Hoàn thiện tầng 1 của Rubik

Mục tiêu

Giải tất cả các viên góc màu trắng để hoàn thiện tầng 1.

Cách thực hiện

Để thuận tiện, ta quay ngược khối Rubik lại, có nghĩa là mặt màu trắng sẽ là ở dưới, mặt màu vàng trở thành trên. Với khối Rubik này, bạn hãy quan sát tất cả khối một lượt trước khi đọc tiếp phần hướng dẫn, để xác định vị trí của các ô góc đang ở đâu. Ô góc màu trắng là ô có 3 màu, 1 mặt là màu trắng.

– Nếu viên góc nằm ở tầng 3 ( tức tầng màu vàng): thì sẽ xảy ra 3 trường hợp:

+ Với hình 1: Bạn sử dụng công thức xoay U R U’ R’

+ Với hình 2: Bạn sử dụng công thức xoay R U R’

+ Với hình 3: Vị trí của mặt viên góc khác một chút so với hình 1 và 2, đó là mặt màu trắng không ở mặt cạnh ( xanh, đỏ ) mà ở mặt màu vàng.

Do đó đầu tiên, bạn đưa mặt viên màu trắng này sang bên cạnh như hình 1 và 2 bằng cách xoay R U’ R’ U2 .

Tiếp theo: chọn một trong hai công thức hình 1 hoặc hình 2 để giải tiếp

– Nếu viên góc ở tầng 1 ( tức ở tầng màu trắng)

Ở trường hợp này, ta thấy rằng viên góc này đang ở đúng tầng 1, nhưng đang sai vị trí và sai hướng. Có 3 trường hợp như sau:

Để giải, trước tiên, dùng công thức (R U R’ U’) để đưa viên góc về tầng 3.

Sau đó, dùng phương pháp giải tầng 3 như trên để giải tiếp.

Kết quả sau bước 2

Tầng 1 hoàn thành đồng thời các ô cạnh đúng với vị trí màu các bên như hình.

Bước 3: Hoàn thành tầng 2 của khối Rubik

Mục tiêu

Ở tầng 2, công việc rất nhẹ nhàng, ta chỉ cần giải 4 viên cạnh, đưa chúng về đúng vị trí ở tầng 2.

Cách thực hiện

Đầu tiên ta xác định các viên cạnh của tầng 2, đó là các viên cạnh còn lại mà không có màu vàng. Các viên này có thể nằm ở tầng 2 hoặc tầng 3.

– Nếu viên cạnh nằm ở tầng 3

Bước 1: Xác định vị trí viên cạnh cần đưa tới bằng cách xem xét 2 màu của viên cạnh. Ta gọi vị trí đó là Goal, được đánh dấu x trên hình

Bước 2:  Xoay UU’ hoặc U2để đưa viên cạnh đến vị trí gần goal sao cho trục giữa của mặt F trùng màu, tạo thành chữ T (xem hình minh họa phía dưới).

Bước 3: Tùy vào từng trường hợp, dùng 1 trong 2 công thức sau để giải:

 

– Nếu viên cạnh nằm ở tầng 2

Bước 1: Dùng công thức (R U’ R’) (U’ F’ U F) để xếp và xoay viên cạnh về tầng 3.

Bước 2: Dùng phương pháp phía trên để giải.

Bước 4: Tạo chữ thập màu vàng ở tầng 3

Cuối cùng là tầng 3, tầng này luôn luôn khó khăn nhất, nếu bạn làm sai 1 bước nhỏ có thể dẫn đến chúng ta phải bắt đầu lại. Đây thực sự là tầng có phần giải khá phức tạp bạn cần thật tỉ mỉ và kiên nhẫn theo từng bước hướng dẫn:

Mục tiêu

Tạo thành hình chữ thập màu vàng ở tầng 3 của Rubik nhưng không cần phải đúng màu với các cạnh

Cách thực hiện

Tuy có tới tận 3 trường hợp nhưng điều cần làm thì chỉ có một thôi. Đó là: bạn chỉ cần áp dụng một công thức duy nhất. Áp dụng công thức: (F R U) (R’ U’ F’)

Và điều xảy ra tiếp theo chính là việc bạn nhận ra tầng 3 được biến đổi lần lượt theo các thứ tự như trong hình bên đưới:

Bước 5: Đưa các viên chữ thập màu vàng về đúng vị trí

Mục tiêu

Sau bước 4, chúng ta đã tạo ra được chữ thập màu vàng ở tầng 3, nhưng có thể vị trí của chúng không đúng. Vì vậy bước này giúp đưa lại chúng về đúng vị trí, tức là các các mặt cạnh trùng với màu của viên tâm.

Cách thực hiện

Áp dụng công thức: (R U) (R’ U) (R U2R’ U

Kết quả bước 5

Chúng ta sẽ được hình khối rubik như sau:

Bước 6: Đưa các viên góc màu vàng về đúng vị trí 

Mục tiêu

Đưa các viên góc màu vàng về đúng vị trí của chúng ( nhưng có thể sai hướng)

Cách thực hiện

Quan sát xem các viên góc màu vàng có viên nào đang nằm sai vị trí không. Đúng vị trí được hiểu là viên có 3 góc màu: màu vàng và 2 màu còn lại đang nằm ở giao điểm tại 3 cạnh có màu tương ứng ( không nhất thiết trùng màu tâm).

Ở bước này, một điều thú vị chúng ta sẽ thấy rằng: sẽ luôn chỉ có 0, 1 hoặc là 4 viên góc ở vị trí đúng.

– Nếu có 1 viên góc ở vị trí đúng: Cầm khối Rubik sao cho viên đúng này ở vị trí FRU ( Mặt trước, phía trên, bên trái). Áp dụng công thức:  U R U’ L’ U R’ U’ L

– Nếu không có viên góc nào ở vị trí đúng: bạn cần thực hiện công thức trên khoảng 2 lần để tạo được 1 góc đúng.

– Nếu cả 4 viên góc đúng thì chúc mừng bạn, bạn có thể chuyển ngay tới bước 7

Bước 7: Hoàn thành giải khối Rubik

Mục tiêu

Hoàn thiện giải khối Rubik bằng cách hoán đổi hướng đúng của các ô góc ở bước 6 nếu như chúng chưa đúng hướng.

Cách thực hiện

Sau bước 6, nếu các viên góc vô tình quay đúng hướng thì chúc mừng bạn, bạn đã hoàn thành khối Rubik mà không cần đến bước 7. Còn nếu không bạn cần thực hiện như sau: Chọn hướng cầm Rubik sao cho viên góc màu vàng bị sai hướng nằm ở  mặt trước, phía trên, bên phải  như  vị trí đánh dấu như bên dưới, tức vị trí FRU.


Thực hiện 1 hoặc nhiều lần công thức sau:  R’ D’ R D để định hướng đúng góc này, vì khi thực hiện công thức này, mặt màu vàng sẽ xoay tại chỗ theo chiều kim đồng hồ. Dừng thực hiện khi mặt vàng ở đúng vị trí

Tiếp tục di chuyển các ô vàng sai hướng đến vị trí đánh dấu và áp dụng lại công thức trên cho đến khi tất cả các ô góc vàng được giải.

Lưu ý: Việc xáo trộn các tầng 1, 2 không có vấn đề gì cả vì chúng sẽ tự về vị trí đúng sau khi bạn giải xong tất cả các góc sai. Chỉ sử dụng U và U’ để di chuyển các góc đó tới vị trí FRU.

Kết thúc :Xong! Chúc mừng bạn đã giải được khối Rubik Cube 3x3x3.

 

Tầng 3 với cơ bản sẽ mất 3 bước để hoàn thành

Hãy áp dụng công thức tầng 3 rubik 3×3 để khám phá trò chơi nhé