Trên các con đường như Pasteur, Trần Hưng Đạo, Hùng Vương Nếu, bạn thường xuyên bắt gặp những trạm biến áp theo kiến trúc Pháp cổ. Những trạm biến áp đó thường có chữ CEE được in trên mặt trước, kèm theo năm xây dựng.
Có khi nào bạn thắc mắc CEE nghĩa là gì không?
Từ CEE là viết tắt của Compagnie des Eaux et d’Électricité de Saigon, có nghĩa là Công ty Điện Nước Sài Gòn. Với nhiệm vụ cung cấp nước cho các vùng Chợ Lớn Sài Gòn và Nam Vang (Phnompenh)., được thành lập cách đây 120 năm.
Vào năm 1909, CEE đã mua lại SEVS – một công ty điện khác – để trở thành nhà cung cấp cả điện lẫn nước cho Sài Gòn, Chợ Lớn và Phnom Penh.
Mặc dù nước Pháp đã chấm dứt sự hiện diện tại Việt Nam từ năm 1954, nhưng công ty CEE vẫn hoạt động đến năm 1967, trước khi các hoạt động về điện được tiếp quản bởi công ty Sài Gòn Điện Lực được thành lập cùng vào năm 1967. Lý do là các khế ước mà CEE ký với chính quyền chủ quản có hiệu lực đến 31/12/1967, cho dù chính quyền có thay đổi nhưng khế ước này vẫn hiệu lực cho đến khi mãn hạn.
Tuy Pháp đã rút khỏi Việt Nam từ năm 1954, công ty CEE vẫn còn hoạt động đến năm 1967. Sau đó, đến năm 1967 công ty Sài Gòn Điện Lực được thành lập và tiếp quản các hoạt động về điện. Nguyên nhân là do các khế ước mà CEE ký với chính quyền chủ quản hết hiệu lực vào ngày 31/12/1967, và cho dù chính quyền có thay đổi thì khế ước này vẫn còn hiệu lực cho đến khi hết hạn.
Vì thế mà các trạm biến áp được xây dựng từ trước năm 1967 đều được ghi là CEE, các trạm biến áp được xây dựng từ năm 1968 trở đi được ghi là SĐL (Sở Điện Lực).
Ngành điện trong lịch sử ở Đông Dương, việc sử dụng điện lần đầu tiên nhằm thiết lập hệ thống điện tín đã xảy ra vào cuối thập niên 1870. Tuy nhiên, hệ thống máy phát điện chạy bằng than mới được phát triển trong 20 năm sau đó để cung cấp năng lượng chiếu sáng cho thành phố.
Trước đó, đèn dầu được dùng để đường phố Sài Gòn.
Từ năm 1896, công ty Société d hèÉlectricité de Saigon (SEVS) ra đời để cấp điện cho Nam Kỳ. Cùng năm đó, công ty đã cho ra đời trạm phát điện xoay chiều đầu tiên ở Việt Nam trên đường Nationale (đường Hai Bà Trưng hiện nay). Vị trí này đã trở thành trụ sở của công ty Sài Gòn Điện Lực từ năm 1967 và sau đó trở thành trụ sở của Công ty Điện lực TpHCM từ năm 1976, tại số 72 Hai Bà Trưng.
Kể từ năm 1908, công ty SEVS đã bắt đầu cung cấp điện cho chiếu sáng đường Sài Gòn, tuy nhiên chỉ ở vùng trung tâm thành phố ban đầu. Năm 1909, công ty CEE đã mua lại SEVS để độc quyền đến ngày 31/12/1967 để phân phối điện và nước cho ba thành phố lớn nhất Nam Kỳ và Campuchia.
