Tranh sơn dầu “Bữa tiệc ly” của Leonardo da Vinci mang ý nghĩa sâu sắc đối với những ai yêu nghệ thuật và đặc biệt là những người theo đạo Thiên Chúa. Tuy nhiên không phải ai cũng biết về ẩn ý của bức tranh mang lại.
Nói đến cái tên Leonardo da Vinci (1452-1519) thì có lẽ chúng ta đã biết quá nhiều về ông. Thiên tài toàn năng người Ý nổi tiếng trong thời kỳ Phục Hưng với khả năng hội họa tuyệt vời, cùng với đó ông còn được biết đến là một nhà điêu khắc, kiến trúc sư, nhạc sĩ, bác sĩ, kỹ sư, nhà giải phẫu, nhà sáng chế và nhà triết học tự nhiên.
Ông để lại cho đời những kiệt tác hội họa như “Mona Lisa”, “Bữa tiệc ly” với tỷ lệ vàng, nét vẽ hoàn hảo. Cùng với đó là những ý tưởng vượt trước thời đại như khái niệm máy bay trực thăng, dù nhảy, xe tăng, việc sử dụng hội tụ năng lượng mặt trời, máy tính, sơ thảo lý thuyết kiến tạo địa hình, tàu đáy kép, và nhiều sáng chế khác.
Ý nghĩa, giá trị của bức tranh sơn dầu “Bữa tiệc ly”
Bức tranh “Bữa tiệc ly” còn gọi là “Bữa tiệc cuối cùng” hay “Tiệc ly” là một trong những bức họa nổi tiếng của danh họa Leonardo da Vinci, được sáng tác vào khoảng năm 1495 đến 1498. Bức tranh này miêu tả bữa tiệc của chúa Giê su cùng các môn đồ của mình trong Tu viện Santa Maria ở thành phố Milano, trước khi ngài bị chính quyền La Mã bắt và bị đóng đinh lên thập tự giá.
Trong bữa tiệc trước khi bị bắt giữ, Chúa Jesus bẻ bánh, dâng lời tạ ơn, đưa bánh cho các môn đồ mà nói rằng “Này là thân thể ta”; Rồi lấy chén, tạ ơn, đưa cho các môn đồ mà nói rằng “Hết thảy hãy uống đi; vì này là huyết ta, huyết của sự giao ước đã đổ ra cho nhiều người được tha tội”. Sau cùng, ngài căn dặn môn đồ: “Hãy làm điều này để nhớ đến ta”. Chúa Jesus đã tiên tri với các môn đồ rằng, có một người sẽ bán rẻ ngài… Đúng như vậy, môn đồ Judas đã phản bội Chúa Jesus, bằng cách chỉ điểm ngài cho quân lính qua một nụ hôn để đổi lấy 30 đồng bạc…
Trong bức “Bữa tiệc ly”, Leonardo da Vinci tập trung mô tả phản ứng của từng môn đồ khi nghe lời tiên tri của Chúa. Các môn đồ được chia làm bốn nhóm, mỗi nhóm có 3 người. Mỗi môn đồ lại có một cung bậc cảm xúc riêng biệt, cụ thể:
Nhóm thứ nhất: Các môn đồ tên là Bartholomew, James, và Andrew đều biểu lộ nét ngạc nhiên khi nghe lời tiên tri của Chúa Jesus.
Nhóm thứ hai: Peter vẻ mặt tức giận, nói chuyện với John và trong tay cầm một con dao. Peter cũng là người nổi nóng dùng dao tấn công lính La Mã lúc Chúa Jesus sắp bị bắt giữ. John với vẻ mặt rất sốc. Người thứ ba là Judas biểu lộ nét sợ hãi khi nghe lời tiên tri, trong tay nắm chặt một túi tiền và đây có thể là tiền mà Judas đã nhận để phản bội Chúa.
Nhóm thứ ba: Thomas giơ một ngón tay lên, khuôn mặt ngờ vực và buồn bã. James với hai tay dang ra tỏ vẻ bất ngờ đến mức không thể tin được. Philip bày tỏ lòng trung thành, lắng nghe từng lời của Chúa.
Nhóm thứ tư: Matthew và Jude Thaddeus quay qua Simon với vẻ thắc mắc, xem liệu Simon có câu trả lời về lời tiên tri của Chúa Jesus.
Các chi tiết trong bức tranh được khắc họa rất rõ nét. Đặc biệt, hình ảnh của Chúa Jesus nằm ở trung tâm của bức tranh bộc lộ rõ sự bình thản và nét thoáng buồn. Dường như ngài biết trước tội lỗi của Judas và kể cả những gì mình sắp phải trải qua.
Ngoài ra, tay phải của Chúa Jesus với tới một chiếc bánh mì, trong Kinh Thánh Chúa Jesus đã tiên tri rằng kẻ phản Chúa sẽ lấy bánh mì vào cùng thời điểm với ngài. Cùng lúc đó, Judas đã đưa tay ra lấy một cái bánh, cũng chính là cái bánh mì mà tay phải của Chúa Jesus đang với tới. Từ đó, Judas chính là kẻ phản Chúa ứng nghiệm với lời tiên tri.
Không chỉ vậy, trong tranh vẽ “Bữa tiệc ly” nếu xem bàn tay của Chúa và các tông đồ cùng với các lát bánh mỳ là những nốt nhạc, rồi đọc chúng theo chiều từ phải sang trái như cách viết thường thấy của Leonardo Da Vinci thì người ta còn thu được một bản nhạc. Một bản hòa tấu có độ dài 40 giây, với tiết tấu trang nghiêm hay nhất khi được chơi bằng đàn ống, loại nhạc cụ phổ biến trong các dàn nhạc nhà thờ vào thời của Da Vinci. Vị trí các “nốt nhạc” trong bức tranh nếu được liên kết với nhau theo từng dòng sẽ làm thành những ký tự hình nêm, tạo ra một câu bằng tiếng Do Thái cổ có nghĩa là “vinh quang và hiến dâng bên Người”.
Với những ý nghĩa sâu sắc trên, bức tranh “Bữa tiệc ly” mang giá trị và được nhiều tín đồ Thiên chúa giáo lựa chọn để trang trí hoặc làm quà tặng.
