Thành Cát Tư Hãn là nhân vật đặc biệt trong lịch sử. Ông đã biến những kẻ du mục trên thảo nguyên Mông Cổ thành người thống lĩnh thế giới.
Bàn về những nhà cầm quân xuất chúng nhất trong lịch sử nhân loại, không ai có thể bỏ qua cái tên Thành Cát Tư Hãn – Thiết Mộc Chân (1162-1227). Ông đã xây dựng nên đế quốc Mông Cổ hùng mạnh nhất trong lịch sử.
Dù vẫn gây ra rất nhiều tranh cãi, vì hàng triệu người đã phải bỏ mạng bởi những cuộc chinh phục của vị Đại Hãn này, từ cổ chí kim, không một ai có thể phủ nhận tài năng của ông.
Cậu bé chăn cừu tủi nhục
Theo những tài liệu còn lưu lại được, trong cuộc đời binh nghiệp của mình, vị Đại Hãn của đế quốc Mông Cổ đã chỉ huy 32 chiến dịch lớn, 65 trận đánh, chinh phục tới 31 triệu km2 đất đai ở những nơi ông đã đi qua, nhiều hơn bất cứ nhân vật nào khác trong lịch sử. Con số thống kê trên cho thấy được tài năng quân sự hiếm có của ông.
Thành Cát Tư Hãn không được thừa hưởng bất cứ di sản nào của gia đình để lại. Ngược lại, ngay từ tấm bé, ông đã bị buộc phải đấu tranh sinh tồn trên thảo nguyên Mông Cổ.
Theo Nguyên sử, cha của ông đã bị các đối thủ Tatar đầu độc chết khi ông mới chỉ 9 tuổi. Lớn lên, Thành Cát Tư Hãn phải đi săn bắn và hái lượm để kiếm ăn. Thậm chí, ông và người vợ trẻ còn bị bắt cóc, phải sống như nô lệ trước khi trốn thoát.
Bất chấp những khó khăn đó, ở tuổi đôi mươi, ông đã khẳng định được vị thế của mình. Chỉ từ năm 1206 đến 1209, Thành Cát Tư Hãn không những đã thống nhất được người Mông Cổ, mà còn thống nhất được hầu hết bộ lạc sinh sống ở miền Mạc Bắc.
Quân Mông Cổ dù không đông, nhưng bằng tài cưỡi ngựa, bắn cung, chiến đấu dũng mãnh, lại có sự chỉ huy của Thành Cát Tư Hãn, đánh đâu thắng đấy, lập nên một đế quốc rộng lớn bậc nhất trong lịch sử.
Trận đánh lớn nhất của Thành Cát Tư Hãn
Theo nhiều nhà sử học, trận đánh lớn, kinh điển nhất trong cuộc đời binh nghiệp của vị Đại Hãn Mông Cổ chính là Dã Hổ Lĩnh. Đây là trận đánh giúp Thiết Mộc Chân chinh phục được nước Kim, đồng thời, mở toang cánh cửa để tiến quân vào nước Tống, tạo tiền đề để cháu ông là Hốt Tất Liệt thu phục hoàn toàn Trung Quốc sau này.
Sau khi hoàn tất việc thống nhất Mông Cổ, tham vọng tiếp theo của Thành Cát Tư Hãn chính là bành trướng ra bên ngoài và nước Kim lúc bấy giờ là một vật cản. Chưa kể, trước đây, Đại Kim luôn thúc ép Mông Cổ, bắt họ phải cống nộp nặng nề. Do đó, tấn công đất nước của bộ tộc Nữ Chân này chính là mũi tên trúng 2 đích của ông.
Trận chiến lịch sử này diễn ra từ tháng 3 đến tháng 10.1211 tại Dã Hồ Lĩnh, gần phía tây bắc huyện Vạn Toàn, Trương Gia Khẩu, tỉnh Hà Bắc ngày nay. Sau trận Dã Hồ Lĩnh, quân nhà Kim nhanh chóng suy yếu và tàn lụi.
Để tạo ra nguyên cớ chiến tranh, năm 1210, Thành Cát Tư Hãn sỉ nhục Hoàng Nhan Vĩnh Tế bằng cách công khai nói rằng hoàng đế triều Kim hèn nhát và không đủ tư cách thiên tử: “Hoàng đế phải là người nhà trời như ta mới phải”.
Hoàng Nhan Vĩnh Tế biết tin vô cùng giận dữ và ra lệnh xử tử sứ giả người Mông Cổ. Căng thẳng giữa hai bên bắt đầu leo thang.
Một năm sau, quân Mông Cổ tấn công nhà Kim với quân số 90.000 người (khoảng 97% quân Mông Cổ được huy động cho trận chiến). Trước khi có trận đánh quyết định ở Dã Hổ Lĩnh, Thành Cát Tư Hãn chỉ huy quân đội tấn công và phá hủy phòng tuyến của nước Kim ở Ô Sa Bảo vào tháng 6.1211.
Tranh vẽ Thành Cát Tư Hãn.
Ở bên kia chiến tuyến, nhà Kim tập trung 45 vạn quân tinh nhuệ, dàn trận tại Dã Hồ Lĩnh, với ý đồ dồn quân đội Mông Cổ vào con đường chết. Đây là trận chiến có quy mô lớn nhất từ trước đến nay đối với quân Mông Cổ.
Trước trận đánh lịch sử, Thánh Cát Tư Hãn tiếp nhận kiến nghị của Mộc Hoa Lê (viên tướng thiện chiến bậc nhất của ông), trước tiên dùng đội quân cảm tử để thọc sâu vào trung quân của đối thủ, sau đó các cánh quân khác mới mở đường tấn công.
Trận này, Thành Cát Tư Hãn đã tập trung toàn bộ quân để đánh thẳng vào những mục tiêu chủ yếu. Chủ soái của Mông Cổ dù đứng trước mọi tình trạng nguy hiểm vẫn bình tĩnh chỉ huy. Quân Mông Cổ đã đánh bại quân Kim.
Theo Nguyên sử, quân Kim mất tổng cộng 300.000 quân. Tướng của nhà Kim là Hoàn Nhan Cửu Cân cũng bị chém chết.
Qua trận đánh này, binh lực của triều đình nhà Kim đã bị đánh bại hoàn toàn, thế nước ngày càng suy sụp. Trận đánh tại Dã Hồ Lĩnh là một bước ngoặt đối với sự thất bại của triều đình nhà Kim và sự thắng lợi của quân Mông Cổ.
