Nhà tôi cách Sài Gòn khoảng bốn mươi lăm cây số và nằm heo hút trong một xóm nhỏ yên bình. Ngoài công việc đồng áng gia đình tôi còn chăn nuôi và trồng thêm rau, củ, quả để có thêm thu nhập. Phía sau nhà trồng rất nhiều củ mì (sắn).
Củ mì dễ trồng nên thu hoạch quanh năm, nhưng để có được loại củ mì ngon là vào tầm tháng mười, mười một âm lịch. Mọi người thường chế biến củ mì bằng cách hấp chín ăn với muối mè hoặc nướng hay luộc…Nhưng sẽ ít ai biết củ mì còn có thể… nấu canh.
Để có được nồi canh củ mì thật ngon thì phải biết lựa loại củ có hình “bắp chuối”, canh củ mì thường được nấu với thịt ếch đồng hoặc nhà nào khá giả hơn một tí thì nấu với thịt gà ta.
Tôi còn nhớ như in những đêm trăng sáng, ông ngoại tôi thường ra ngoài đồng soi ếch, nhái. Sau khi “thu hoạch” xong chiến lợi phẩm ông ngoại đều chọn ra những chú ếch mập mạp nhất để bà ngoại chế biến món ăn. Lúc thì bà làm món ếch xào, ếch kho, ếch nấu chua… Trong số đó, ếch nấu với củ mì là món ăn mà chị em tôi cực kì thích vì vừa lạ lại vừa ngon.
Ếch sau khi làm sạch được bà bắt lên bếp xào, còn với củ mì bà cũng cẩn thận xào qua. Bà bảo làm như thế củ mì săn lại ăn sẽ ngon hơn. Sau đó cho cả hai vào nồi nước dùng đang sôi. Khi nồi canh được nhấc xuống, bà tôi phủ lên một ít lá quế – đấy là điểm đặc trưng của món canh củ mì, loại canh không thể đi kèm bất cứ lá nêm nào khác ngoài lá quế. Canh củ mì thịt ếch đồng có vị béo, dẻo của củ mì, vị ngọt của thịt ếch, đặc biệt là màu xanh ngát của vị lá quế thơm nồng không thể thiếu trong món ăn này. Món canh củ mì thịt ếch rất dễ nấu tuy là món không phải được nhiều người biết đến nhưng một khi đã biết chắc hẳn sẽ rất khó mà quên.
Bà ngoại tôi đã mất hơn mười năm, còn ông ngoại thì cũng qua đời sau đó không lâu. Gia đình tôi giờ đã chuyển sang buôn bán, mảnh đất sau nhà giờ không còn trồng rau, củ, quả mà thay vào đó là cái nhà kho được xây lên để tiện cho việc chứa hàng hóa. Thế nhưng mỗi lần bước ra đó là những hình ảnh của tuổi thơ lại hiện về trong tôi. Tôi như vẫn còn ngửi thấy mùi thơm nồng nóng hổi của tô canh củ mì nấu thịt ếch đồng trong gió tháng mười hai về mang theo chút hơi lạnh phảng phất đâu đây. Những hình ảnh ấm áp lẫn trong tiếng cười hạnh phúc của từng thành viên sẽ ở mãi trong tâm trí của tôi dù có đi qua bao nhiêu năm tháng thì ký ức ấy vẫn ngọt ngào, êm dịu như thuở nào…
