Trái Đất của chúng ta đang tràn ngập nhựa. Rác thải nhựa trôi nổi trong đại dương, chất liệu nhựa xuất hiện trong mọi đồ dùng trong gia đình. Nhựa chất đống thành bãi rác và tồn tại qua nhiều thế hệ.
Để giảm thiểu ô nhiễm môi trường, nhiều người đã chủ động mang túi vải đi mua sắm, dùng cốc thủy tinh ở quán cà phê, không dùng ống hút nhựa. Nhưng thực tế nhựa vẫn hiện hữu rất nhiều, tác hại của nhựa cũng rất nghiêm trọng. Một nghiên cứu của Na Uy cho thấy ¾ đồ dùng hàng ngày của chúng ta có chứa chất độc hóa học.
“Nhựa được làm từ công thức hóa học phức tạp. Vì thế chúng ta không biết chính xác có những chất gì trong sản phẩm chúng ta sử dụng. Chúng ta không thể biết loại hóa chất nào có an toàn hay không không” – đồng tác giả nghiên cứu, Martin Wagner, một nhà sinh học tại Đại học Khoa học và Công nghệ Na Uy.
Các nhà sản xuất sản phẩm không thể theo dõi tất cả các hợp chất này. Chính họ cũng không biết cụ thể thành phần được sử dụng. Kể cả khi có biết, họ không nhất thiết phải tiết lộ thông tin này.
Không dễ để tách hóa chất hoặc một loại nhựa cụ thể. Chúng ta có hơn 5.000 loại nhựa, với hàng ngàn loại hóa chất được sử dụng để sản xuất chúng. Các nhà nghiên cứu nhận diện được hơn 4.000 hóa chất được sử dụng làm bao bì thực phẩm, vì vậy tổng số hóa chất độc hại có khả năng lớn hơn nhiều.
Trong nghiên cứu được công bố trên Khoa học và Công nghệ Môi trường (Environmental Science and Technology), các nhà nghiên cứu tìm thấy hơn 1.400 loại hóa chất trong nhựa mà họ nghiên cứu, nhưng chỉ xác định được 260 trong số đó. Họ phát hiện ra rằng 60% sản phẩm nhựa có độc tính chung, 40% tạo ra stress oxy hóa (có liên quan đến ung thư, tiểu đường và bệnh tim), 30% có khả năng phá vỡ nội tiết (liên quan đến ung thư và các vấn đề phát triển). Trong số các loại nhựa được nghiên cứu, họ phát hiện ra các hóa chất trong polyvinyl clorua (PVC, thường được đánh dấu là 3 trong mã tái chế) và polyurethane (PUR) là độc hại nhất. Để so sánh, polyetylen terephthalate (PET, thường được đánh dấu là 1s) và polyetylen mật độ cao (HDPE, thường được đánh dấu là 2 giây) ít độc hơn. Nhựa chứa hóa chất gây ra tác động tiêu cực cho sự phát triển của con người. Chúng ta không biết nó sẽ gây hại đến mức nào cho sức khỏe nhưng tốt nhất là các hóa chất đó không nên có trong nhựa ngay từ đầu.
Các nhà nghiên cứu cũng tìm hiểu hóa chất trên hộp nhựa của 4 loại sữa chua khác nhau. Kết quả cho thấy mỗi hộp có nhiều loại hóa chất khác nhau. Có thể bạn không chú ý nhưng trà túi lọc cũng chứa nhựa. Từng gói trà có chứa một lượng nhỏ nhựa giúp chúng giữ được hình dạng nguyên vẹn trong nước sôi. Các nhà nghiên cứu tại Đại học McGill ở Montreal phát hiện ra việc ngâm một túi trà nhựa trong nước nóng đến 203 độ F (95 độ C) sẽ giải phóng khoảng 11,6 tỷ microplastic vào một cốc nước. Giấy ướt tiện dụng cũng có chứa nhựa và chẳng bao giờ được đem đi tái chế. Theo The Guardian, giấy ướt chứa các sợi nhựa thường không phân hủy sinh học. Bạn dùng giấy ướt để lau mồ hôi, lau miệng, lau vệ sinh cho trẻ em…rồi vứt chúng vào sọt rác. Đôi khi những món rác (có mùi dầu mỡ) này được xả ra biển khiến sinh vật biển tưởng lầm là thức ăn. Món đồ dùng tưởng tiện lợi hóa ra lại gây hại cho chính bạn và môi trường sống.
Bạn không thể hoàn toàn không sử dụng nhựa, nhưng có thể làm theo lời khuyên của các nhà nghiên cứu. Trước tiên, hãy cố gắng hạn chế sử dụng nhựa nhiều nhất có thể. Nếu phải dùng, hãy cố tránh PVC – được dán nhãn mã tái chế số 3 và nhựa được dán nhãn là số 7, vì không rõ chúng được làm từ loại nhựa nào. Các nhà nghiên cứu cũng muốn các nhà bán lẻ và các công ty thông báo rõ về những vật liệu và hóa chất trong sản phẩm nhựa tung ra trên thị trường.
Chúng ta đang sống trong thời đại nhựa, nếu không thể tránh khỏi thì hãy cố gắng giảm mức thiệt hại xuống mức thấp nhất.
Minh Minh
