Khám phá làng gốm Bát Tràng, làng rắn Lệ Mật, làng tranh Đông Hồ, đền Cổ Loa, chùa Tây Phương, chùa Thầy, chùa Hương… năm 1991, 1992 qua loạt ảnh của nhiếp ảnh gia Đức Hans-Peter Grumpe.

Ngoại thành Hà Nội năm 1991, 1992 trong ảnh của Hans-Peter Grumpe

Làng gốm Bát Tràng

Làng gốm Bát Tràng nằm ven sông Hồng thuộc huyện Gia Lâm, ngoại thành Hà Nội. Tên Bát Tràng được hình thành từ thời Lê, đó là sự hội nhập giữa 5 dòng họ gốm nổi tiếng của làng Bồ Bát xứ Thanh với dòng họ Nguyễn ở đất Minh Tràng.

Bát Tràng: làng

Bát Tràng: làng

Bát Tràng: nhà máy sứ

“Tôi đã thăm một xí nghiệp của nhà nước. Hầu hết những làm việc ở đây đều trẻ tuổi. Đó là một bầu không khí vui vẻ, dễ chịu, mọi người hát và cười vang khi làm việc. Tôi nghe nói khoảng 100 người – đa số là sinh viên tốt nghiệp của trường nghệ thuật – sẽ tìm được việc làm ở đây” – Hans-Peter Grumpe.

Bát Tràng: nhà máy sứ

Bát Tràng: nhà máy sứ

Bát Tràng: vẽ một bình

Bát Tràng: nhà máy sứ

Bát Tràng: nhà máy sứ

Bát Tràng: nhà máy sứ

Bát Tràng: đồ sứ

Bát Tràng: đồ sứ

Bát Tràng: đồ sứ

Khuôn được lấp đầy bằng cao lanh, sau một thời gian sấy nhất định, chúng được mở ra.

Bát Tràng: lò

Bát Tràng: than cho lò

Các lò nung sử dụng than làm nhiên liệu đốt.

Bát Tràng: Sản xuất gạch trang trí

“Ngoài xí nghiệp , có nhiều doanh nghiệp tư nhân nhỏ và rất nhỏ ở nhiều gia đình, nơi sản phẩm sứ phục vụ cho nhu cầu hàng ngày (ví dụ: bát cơm hoặc bát canh) được sản xuất” – Hans-Peter Grumpe.

Bát Tràng: Sản xuất gạch trang trí

Bát Tràng: Sản xuất gạch trang trí

Sản xuất gạch trang trí.

Bát Trắng: hồ nước

Nước là thành phần rất quan trọng để làm gốm.

Bát Tràng: làm bát

Bát Tràng: làm bát

Tạo hình đồ gốm bằng máy.

Bát Tràng: làm bát

Và cả bằng tay theo lối thủ công.

Bát Tràng: làm bát

Bát Tràng: làm bát

Phơi sản phẩm trước khi nung.

Bát Tràng: Sạc một lò

Bát Tràng: Sạc một lò

Một lò nung được khởi động: Các thùng chứa sản phẩm đã tạo hình được xếp chồng lên nhau trong lò. Chúng sẽ được nung nóng bằng những bánh than được ốp trên tường. Sau khi chất đủ sản phẩm, lò được đóng. Đồ gốm được nung trong vài ngày trong nhiệt độ khoảng 1250°C.

Bát Tràng: Khay chứa hàng để vận chuyển

Chú bé bên lô bát sứ thành phẩm.

Bát Tràng: Đang tải xe đạp

Ngoại thành Hà Nội năm 1991, 1992 trong ảnh của Hans-Peter Grumpe

Thành phẩm được đóng gói và sau đó đưa ra thị trường Hà Nội, chủ yếu bằng xe đạp, đôi khi bằng xe hơi.

Bát Tràng: vận chuyển đồ sứ bằng xe đạp đến Hà Nội

Bát Tràng: vận chuyển đồ sứ bằng xe đạp đến Hà Nội

Những người buôn gốm trên đường đê sông Hồng, tuyến đường từ Bát Tràng đi Hà Nội, 1991.

Di tích Cổ Loa

Cổ Loa là kinh đô của nhà nước Âu Lạc, dưới thời An Dương Vương vào khoảng thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên và của nhà nước phong kiến dưới thời Ngô Quyền thế kỷ 10 sau Công nguyên. Hiện nay, di tích Cổ Loa thuộc xã Cổ Loa, huyện Đông Anh, Hà Nội.

Co Loa: Đền

Đền thờ An Dương Vương ở khu di tích Cổ Loa, 1991.

Co Loa

Co Loa: Đền

Đền thờ tướng Cao Lỗ.

Co Loa: làm gạch bùn

Phơi gạch trên đường làng.

Co Loa: Mục tiêu

Co Loa: Người có râu

Co Loa: Cư dân

Co Loa: Trẻ em

Co Loa: Trẻ em

Trẻ em ở Cổ Loa.

Làng rắn Lệ Mật

“Lệ Mật nằm ở ngoại ô Hà Nội, bên kia Sông Hồng. Hầu hết các gia đình sống ở đây bán thịt rắn và làm rượu rắn. Các con rắn được săn bắt hoặc mua từ những người nông dân trong khu vực. Chúng tôi thăm viếng một gia đình như vậy. Theo các công thức nấu ăn truyền thống, rắn từ năm loài khác nhau (kể cả rắn hổ mang) được chế biến ở đây. Trong những bình thủy tinh tròn lớn, người ta có thể nhận ra những con rắn ‘ngâm’ trong rượu gạo với các loại thảo mộc khác nhau. Rượu được dùng như một loại thuốc. Nó giúp trị bệnh thấp khớp, đau bụng, mất ăn, mất ngủ… Vâng, ai đó có thể tin vào điều này. Nhưng nó thực sự có vị khá ngon” – Hans-Peter Grumpe.

Làng Lê Mát

Đình làng Lệ Mật nhìn từ con đường làng, 1991.

Lê Mát: thương nhân rắn

Lê Mát: thương nhân rắn

Trình diễn với rắn độc.

Lê Mat: rắn

Bể nuôi rắn.

Le Mat: Trong nhà của đại lý rắn

Thưởng thức trà và rượu rắn.

Lê Mát: thương nhân rắn với hookah

Hút thuốc bằng điếu bát.

Lê Mat: cô gái ngỗng

Ngoài rắn, người dân cũng nuôi nhiều loại gia cầm.

Chùa Tây Phương

Chùa Tây Phương (Sùng Phúc tự) là một ngôi chùa ở trên đồi Câu Lâu ở thôn Yên, xã Thạch Xá, huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội (năm 1991 thuộc tỉnh Hà Tây), cách trung tâm Hà Nội khoảng 35km. Đây là ngôi chùa mang giá trị nghệ thuật điêu khắc độc đáo với nhiều pho tượng thờ có giá trị.

Chùa Tây Phương

Chùa Tây Phương

Những con số trong chùa Tây Phương

Tượng La Hán chùa Tây Phương.

Những con số trong chùa Tây Phương

Các pho tượng ở chính điện.

Những con số trong chùa Tây Phương

Làng tại chùa Tây Phương

lò nung vôi

Lò nung vôi ở Thạch Thất, Hà Tây.

Chùa Thầy

Chùa Thầy là một ngôi chùa ở chân núi Sài Sơn, huyện Quốc Oai, tỉnh Hà Tây cũ, nay là xã Sài Sơn, huyện Quốc Oai, Hà Nội, cách trung tâm Hà Nội khoảng 20 km về phía Tây Nam. Sài Sơn có tên Nôm là núi Thầy, nên chùa được gọi là chùa Thầy. Chùa được xây dựng từ thời nhà Đinh. Đây từng là nơi tu hành của Thiền sư Từ Đạo Hạnh, lúc này núi Thầy còn gọi là núi Phật Tích.

Chùa Chùa Thầy

Toàn cảnh chùa Thầy.

Chùa Chùa Thầy

Thủy đình ở hồ Long Chiểu.

Chùa Chua Thầy: cây cầu cũ

Cầu Nguyệt Tiên.

Chùa Chua Thầy: cây cầu cũ

Cầu Nhật Tiên. Hai câu cầu ngói của chùa Thầy có từ thế kỷ 16.

Chùa chùa thầy: trang trí mái nhà

Họa tiết trang trí trên mái cầu.

Chùa chùa thầy: lợp ngói

Ngói mũi hài dùng để lợp mái cầu.

Chùa Chùa Thầy: bên trong

Chùa Chùa Thầy: bên trong

Trong điện thờ.

Chùa Chua Thầy: Quan điểm của làng

Chùa Chùa Thầy

Khu chùa Hạ, chùa Trung và chùa Thượng nhìn từ đường lên núi.

Chùa Chùa Thầy

Trên chùa Cao.

Chùa chùa thầy: trang trí mái nhà

Chùa Chua Thầy: Quan điểm của làng

Ruộng lúa ở đồng bằng sông Hồng

Khung cảnh nhìn từ sườn núi Thầy.

Làng trong đồng bằng sông Hồng

Làng trong đồng bằng sông Hồng

Làng xóm quanh chùa Thầy.